Sunday 11 November 2012

HLAWHCHHAMNA I CHUNGA A LO THLENIN


K.Lalzarliana(11112012)

Mi ropuite tawngkam thenkhat
-     Mihring chu a pianphung renga hlawhtling tur saa din a ni.
-    Mail sang tam tak hi pen hnih khatte te-a intan a ni.
-    Hlawhchhamna hi hlawhtlinna kailawn a ni. Etc.

Tih leh a dang tam takin kan nuna awmzia a neih thak loh hun;  hlawhchhamna leh chumi avanga rilru beidawnnain kan nun pumpui a nghawng avanga kan indawm kun chang a thleng fo thin. He ruama mihring nun a tluk luh lai hian, mahni  inhaichhuah  duh luat vangin ‘dawt sawi’ leh ‘mahni sahimna tur thil’ dapa kan tih duh ngai loh leh kan nunin a enliam theih loh ti tura chet lak mai pawh a awl em em thin ani. Rilru fim pu tura mahni inthunun a tul takzet a. Amaherawh chu, beidawnna ruam atangin  chutianga rilru put hram hram erawh  thil harsa tak a ni lawi si. He tiang dinhmun pal tlang tawhte leh tawng mek te, hmachhawn mekte tan ala tangkai tak mial beiseiin Bible-a mi ropui MOSIA chanchin atang hian ‘hlawhchhamna leh hlawhtlinna’ chungchang hi tawitein kan ziak a ni.

MOSIA    : Lal In-a seilian mah ni se, a nun kawng hi a bumboh ve thin ngawt mai. Nausen lai atanga thuhruk ngai khawpa raltitna hmuna piang, adopted child tih mai theih tur hmuna seilian, a chi leh kuangte daidanna phena enkawl, tual that, mahni sa himnana ngaihtuah ngai khawpa tlan bo ta kha a ni a. Beram venga a hun hman chhungte khan khawhar leh mal inti rilru tak chungin eng tianga nasain nge a chunga harsatna lo thlengte a hmachhawn ve thin ang le?

PATHIAN MISSION-AH    : Duh lo teh mahse, tumahin an hnial hneh lo tur a hmachhawn miau avangin, a hnuchhawn tawh ram-ah khan ‘(Pathian)a mite’ chhanchhuak turin ‘Pathian tirh ngeiin’ a kal a lo tul ta. Mi fimkhur tak a nih avangin(?) Pathian nen an inhmachhawn lai pawhin hlawhchhamna a chunga thleng thei leh chumi avanga a mualpho loh nan(?) a remhriatna hrang hrang nen a tirtu a hnial ve tang tang a nih kha. He titak maia Mosian a huphurh a,’Mi dang tir zawk ta mai che’ a tih nachhan hi kawng hrang hrang a awm;

1.    Chutiang hna ropui leh hautak thawk tur chuan ‘te’ a inti lutuk (Exo 3: 11).
2.    A mission-ah hian a hlawhtling lawk dawn lo(Exo 3:19ff) tih hrilh lawk a ni.
3.    Tualthah hmang, tlanbo mek thu leh hla mipui ten an awih duhin a ring lo (Exo3:13 & 4:1).
4.    Tawngkam a thiam bawk si lo (4:10).

“I ka leh a ka(Arona) chu keiman ka awmpui zel ang a, in tihtur chu ka hrilh zel ang che u” (4:15), “thilmakte pawh I ti ang”(4:17). Ti meuh a Pathian “Aw’ hria, Pathianin thu a thlunpui (Covenant ni hrih lovin) kha a ni a. A tirah inhnial rap rap mahse, hetiang meuha Pathianin thu a thlunpui takah chuan Pathianin hna a pek hmachhawn tur hian Mosia hian confidence a ngah tawh ngawtin a rinawm.

A VA HLAWHCHHAM ZING EM    : A vawi khat nan Pharoa hma-ah an va inlan ta a, he mi tum hian an hlawhchham mai ni lovin, an thiltum Pharoan a lo hriat chuan “Mipuite hnathawk lai in dawngdah tir” tiin a aia hautak zawk hna mipuite pein mipui tana manganna zakhua thlentu an ni ta pang mai le.

A vawi hnihnaah pawh an inlan leh a, vawi thumnaah pawh an la hlawhchham cheu mai. Pathian mi tirh, thiltihtheihna nena a thuam meuh mah ni se Mosia Leh Arona tan hian, “He tiang em em a nasaa hlawhchham tur hian ka lo inring ngai lova sin” tih mai a va awl ve dawn em?

A vawi lina-ah an va inlan leh a, vawi ngana,…..vawi kuana thlengin – Hlawhchhamna bak hmasawnna an nei thei lo. A tawp a tawpah chuan, a vawi sawmna atan an va inlan leh ta a; a sawhkhawk a nat em avang leh, chhungkua meuh a nghawng tel tawh avangin Pharoa thinlung khauh pawhin a diar ta lo. A zan a zan chuan mipui nuai ruk zet mai chuan Aigupta an chhuahsan tam up mup mai le. Hei hi Mosia leh Arona Pharoa hmaa an va inlan chhan ber kha a ni a. Tun tumah zet chuan – an hlawhtling ta kan ti thei ang. Amaherawh chu he ‘hlawhtlinna’  pawh hi Mosia leh arona hlawhtlinna a tih theih chiah em? He tiang hian hemi chungchang thu a, chhinchhiah tlak langsar zual I lo khaikhawm dawn the ang.

1.    A vawi sawmna a an thiltum lo hlawhtling ta hi Mosia leh Arona thawhrah ngau ngaua dah ngam chi a la ni lo fo mai. A chhan chu an mahni tirtu ‘Pathian tih vek’ a nih vang a ni. Mahse hlawhtlinna erawh a ni tlat si.

2.    He hlawhtlinna a thil chhinchhiah tlak tak inzep dang awm leh chu, vawi kua hlawhchhamna a awm tih hi a ni.

3.    Heng zawng zawng aia pawh a ‘chanchin ngaihnawm em em’ inzep la awm cheu chu- vawi kua zet hlawhchham angin lang mahse, a vawi sawmna a vawi khat an hlawhtlinna hian vawi kua hlawhchhamna zawng zawng kha ‘hlawhtlinnaah a chan tir’ ta vek mai hi a ni.

4.    A aia fih lehzual turin, vawi sawmna a vawi khat hlawhtling tur hian vawi kua hlawhchhamna kha ‘hlawhtlinna kalkawng’ mai a ni tih a tarlang ta.

Khai le, tunah hian enge I dinhmun ni ve ta? Vawi khat nge I hlawhchham tawh a, vawi hnih?. Vawi thum emaw vawi li emaw vawi sarih thleng pawhin I thil tum leh beisei a la hlawhtling lo a ni thei e. Chumi avang chuan indawm kunin, hlawhchhama I inngaihna avang leh mi ten chutiang chuan an ngai dawn che a I inhriat avangin a ruka zak leh beidawng em em in I hun I hmang mek em ni? A tawp rat thlenga tan la thar leh turin I panven sawi chhing tha leh turin ka ngen che a ni. A chhan chu, khawvelah hian ‘hlawhchham thin’ hi nangmah chauh I ni lova, I aia ropui leh hausa elkhen, ram khat thana hmingthang tawhte zingah pawh I tawn ang tawng hi an awm ve thin asin. A tawpa (a vawi sawmnaa) hlawhtlinnain vawi kua zet hlawhchhamna- ‘hlawhtlinnaah’ a chanter vek ang hian, hlawhchhama I inhriatna zawng zawng kha a tawpa hnehna i chan tur hian ‘hlawhtlinnaah’ a la chan tir ve vek dawn a sin.

THO LA TAWNGTAI RAWH


K.Lalzarliana(11112012)

Ringtu tawngtai thin, a tawngtaina pawh vawi tamtak Pathianin a chhansak tawh, leh tawngtai thiltihtheihna vawi tam lo hre tawhte zingah pawh hian – tawngtai thlahthlam tawh ringtu, tawngtai hram hram tura beiseina leh phurna pawh nei tawh lo tamtak kan awm ve fo thin. He inthlahdahna? ram (tawngtaina) ata kir chakna neite kan lo awm mial a nih chuan - he thu tawite hian eng emaw zawng talin min pui thei ngeiin ka ring.

 Pathianthu zirna hmun  pakhatah  hian Proffessor  fapa fel leh duhawm tak pakhat hi a awm ve a. An neihchhun anih avangin a nu leh pate chuan a duat pawh an duat hle thin. A tana pawi tur a nih loh chuan ‘a lungawina’ siam sak hi an hlimna tizualtu a nih avangin an neihchhun takmeuh pawh a tan chuan sen nuam an ti thin. Amaherawh chu, vanduai thlak tak main chu Professor fapa chu naupang thian kawm rual a nih atangin natna mak takin a tlakbuak ta tlat mai. A dam leh theih nan damdawi in tha ber ber panpuiin theihtawp takmeuh a anu leh pa chuan an chhuah thin. Mahse an sum neih ang ang nen a dam leh theih nana theihtawp an chhuah chung pawh chuan an hlawhtling zo ta lova. A tawpah chuan chu naupang duhawm tak ni thin chu ‘mi ang lo’  tia sawi turte zing ami a lo ni ta reng mai. Tu tan mah biak tlak a ni tawh lova, a nu leh pa pawhin an be tawng zo tawh lo mai ni lovin, nu leh pa a nei tih pawh a hre tawh lova, “ka Nu, ka Pa’ tia kohna; Nu leh Pate ten an bengkhawn reng thin ang pawh chu, Professor-te nupa tan chuan beisei tur a awm ve ta lo a ni.

An fapa hetianga a lo awm tak dan a sawi chhuah chang a ‘a rilru tinatu’ Professor-in a  sawi thin chu, “ Kan fapa neih chhun hi tunah chuan ‘rualban lo’ a ni ta a. Kan neih chhun anih avangte pawh a ni ang, theihtawp chhuahin ‘mi pangngai’ a nih theih beiseiin kan enkawl thin. Damdai in-ah vawi tamtak kan kalpui a, kan sum neih ang angte pawh tunah chuan amah avang hian kan lo seng ral zo ta. Thil hlu leh chuan tlak reng sawi tur kan nei ve ta lo. Amah avanga sum leh pai kan sen ral zawng zawng te, a dam leh beisei tak chunga kan enkawl chung pawh a, ‘mi pangngai lo’ dinhmuna a lo ding tate hi chu thuhran ni se, amah avanga ka rilru natna leh mittui vawi tam min sen tirtu chu – ‘Ka Nu, Ka Pa’ tia kan fapa neihchhunin min koh nachang reng a hre ta lo hi a ni” tiin a sawi thin a ni.

I Joh 3:1 –ah chuan “Pathian min hmangaihna chu a va nasa em! “Pathian faahte” min vuah tak hi; chutiang chu kan ni reng e” tih kan hmu a.

Paula chuan Rom 8:15-17 –ah, “Hlauva awm leh turin bawih nihna thlarau in hmu a ni si lo va; fa nihna thlarau in hmu a ni zawk e, chu thlarau  avang chuan “Abba! (Ka Pa!)” tiin kan au thin hi. Thlarau ngei chuan keimahni thlarau nen Pathian fate kan ni tih min hriattir thin; tin fate kan nih chuan roluahtute kan ni a;Pathian roluahtu, Krista luahpuitute kan ni.” Tih thu kan hmu bawk.

Lal Isua tlanna hlu tak zara “Pathian faa vuah’ tawh kan ni a; Pathian roluahtu, Krista roluahpuitu kan ni. Chuvang chuan Pathian hnena kan tawngtai hi ‘tawngtaina satliah’ a ni ve lova, ‘a hmangaihte au thawm, a thinlung awm thinnate mamawh sawina” a nih avangin Lalpa Pathian hian a namnul mai mai lo vang tih a rinawm.

Ka tawngtainate hi (Pathian khawngaihna avang chauhin) chhanin awm thin ni suh se, hetiang thil hi ziak ngam tur ka ni lovang. Amaherawh chu vawi hnih khat mai ni lo, vawi duai lo min chhansak thintu anih avangin huai leh nuamti takin hei hi ka ziak thei a ni.

Tunhnaia ka thuziak thenkhat, a file hminga "MIRACLE' tia ka vuah hi (Hai la chhiar ve ngei rawh), a tifiahtu atan/entirnna atan tarlang law law mai i la.(Thenkhat chuan  'a awihawm loh' an ti maithei. Mahse, a dawngtu tan hian a chiang em em a ni).



{B. LALPAN KHAWTHA MIN PE (Lalpan kan tan khawchin a tidanglam?):
            Dt.1st,June,2011 ah Lengpui atanga thlawk chhuak tur kan ni a. Pangzawl atangin Dt.30th,May,2011 ah Aizawl kan pan a, kan chhuah ni atang hian khua a cheng nitin ta mai. Thlawhnaa zin tum kan ni si a, thlawhna cancel/delay a awm hlauh chuan sum tamtak kan seng thlawn dawn tih a chiang reng mai. Mi tam takin min hlauhthawnpui hle bawk. Mahse kan tawngtaina avang leh kohhran ho ten min tawngtai sakna avangin ka thla a muang tlat thung. Thawhleh ni tlaia ka tawngtainaah chuan, ‘Lalpa, naktuk kan zin chhuah ni tur a ni ta a, khawvel kalphungah khawcheng reng tur pawh ni se, keimahni avang chauh pawin khaw chin hi a inthlakin, khua a tha ngei ngeiin ka ring tlat. A chhan chu I mi-te kan tawngtai a, kan dilna hi I tihlawhtling ngei ang tih ka rin avangin…’ ka ti a.
            A zawm zatin ruah hi ni 3 chhung a tla tawh a, mahse ka tawngtai zawh chuan kan Nu hnenah, ‘Naktuk chu khawvel kalphungah khawcheng reng tur pawh ni se, keimahni avangin Lalpan khawchin a tidanglam ang’ ka’n ti ngawt a. Pathian mite tawngtaina hi tawng satliah a ni lova, a hmangaihte au thawm, a hmangaih ten Pathian hnena kan mamawh kan lamna a ni tlat a ni.
            Zan lam thlengin ruah a la tla reng a, a hma zawng pawin a sur a, a tuk maia khaw tha beisei chu, beiseina danglam tak a ni ve hrim hrim. Mahse, a tuk khua a lo var a, ka zing tho kan hawi vel a, Ruah a la tha seng seng reng a, mahse khawtha Lalpan min pe dawn tih hi ka chiang tlat ani. Kan chhungkhuain kan tawngtai leh a, Lalpa hnathawh kan lo thlir (nghak) ta ringawt mai a ni. Zing dar 10:00 a lo ri a, ruah a han tan ta 11:00AM a nih phei chuan khua a lo thiang vuk tawh mai. Lalpa hi chu a va tha thin em (thenkhat chuan khawtha tur leh i tawngtaina a inhmu rem mai mai a nih chu an ti maithei?). A ruktein Lalpa hnenah lawmthu ka sawi mawlh mawlh a. A thil min tih sak avang hian Amah fak lo thei lovin min siam leh ta a ni.
            Thlawhna kan chuan lai chuan vai leh hmelhriat loh, thlawhna khatin thlawhna chhungah kan chuang thap a, chutih laia ka rilru a awm chu – ‘Khawtha tak hnuaia harsatna awm lova kan thlawk thei hi heng hnamdang leh hmelhriat loh tamtakte hian an zingah ‘Pathian mi’ a tel vang tih hi an hre miah lo’ tih hi a ni mauh mai!}

Hei pawh -

{D. KOHHRAN HO TAWNGTAINA LALPAN A CHHANG:
            Maduraia-ah kan awm laiin a chhan hriat tur awm si lovin ka taksa a rawl a, ka chhip atanga ke hmawr thlengin na lo lai a awm lo. Min phuar tlata ka hriat avangin thawmhnaw hak pawh hnawksak ka ti a, ka tul tehlul nen chawlhkar khat chhung chu engmah ti peih lovin in-ah ka tawm sen reng mai ani.

            Zoram lam chhungte nen kan inbe pawp reng a, ka nuamsam lo tih an hriat pawh hian min ngaihsak hle a, tihtheih erawh an nei lem lo. A kar khatna tur sunday a lo thlen chuan ‘he tiang renga awm ai chuan naktuk(thawhtan) chuan inentir I la, investigation pawh uluk deuhin tih tir law law I la’ tiin zan lamah kan nupa-in thu kan titlu ta a. Zanriah kan ei kham hlawt ang tihin(Zan Dar 8:00-8:30) Phone a lo ri ral ral a, kan han pikup chuan ka Nu a lo ni a, “I dam theih nan Kohhran ho thahnemngai (a tikher) takin an tawngtai a, zanin inkhawm ban tawngtainaah pawh(zan tin Biakinah a thei apiangte an tawngtai thin) I pualin Kohhran kan tawngtai” tih thu min rawn hrilh a ni.

            Thawhtan tuk ka tho chu mak tak main ka dam ta hle mai (i dam hun a thleng ve hrim hrim a nih kha min tih duh hmel). Kan Nu hnenah ‘tukin ka tho chu ka dam hle mai, ka taksa na pawh a awm tawh lo. Mahse fimkhur thuhlaah inentir chu thulh lo I la a tha ang’ ka ti a. Breakfast eizawh dar 10 velah “Mission Hospital’ lam kan pan ta a ni. Tlai lam dar 4 vel thlengin ka zun, ka tisen ka pumpui leh kawchhung lam investigation tiin Hospital-ah kan awm a, result chhuak hmasa apiangah a tawp thlengin; Doctor ten –“I tha, engmah natna chhan tur a awm lo” an ti tlat zel mai. Mak kan tirilru hle a, mahse ngaihtha takin kan haw a, Kohhran hote min tawngtai sakna tih loh kha chu ka dam tak chhan puh tur reng kan hre lo. A tira ‘Mak’ kan tih pawh kha ‘Mak’ kan tita lo, a chhan chu ‘Kohhran hote min tawngtai sakna avanga Lalpan a tihdam tawhah hian Doctor ten engah nge sawisel tur an hmuhchhuah tehlul ang ni’. Kohhran/Amite tawngtaina hi dilna/tawngtaina satliah a ni lo, a hmangaihte dilna a nih avangin, Lalpa tan chhan ava nuam dawn em. Tawngtaina ngaithlatu lalpa chu fakin awm rawh se}.




Isaia 49:15 –ah chuan, “Hmeichhiain a fapa, a rila rah chu… a theihnghilh a ni thei e, nimahsela kei chuan ka theihnghilh loving che” tiin pathianin a Fate chunga a rilru put hmang thuk leh ril takin a lo sawi tawh a. Lalpa hian a fa ni reng chung hian a hnuchhawn mai chein I ring em, I tawngtainate hi engmah lovah a chanin I ring em ni? A fa duh takte angin ‘Ka Pa’ tia kan auh hian a lawm thin a, mahse Professor fapa ang mai hian koh nachang kan hriat loh vang hian Pathian thinlung hi lungngaiin  vawi tamtak kan siam zawk ve mai ang em? (mihring thinlung ang diak diakpu ve zel tura tehkin chu a dik ber hauh lo nain). Tuarna rapthlak tak, thisen senga a hrin tawh I ni a, “Ka pa”(tawngtai) tih nachang pawh hre lovin I lo awm ve leh thin a ni maw? Keini mihring mahin min koh nachang hre lo kan fate avanga lungngaih nachang kan hriat chuan,  a fa duhlai-in koh nachang i hriat loh hian Lalpa (I Pathian, I Pa) rilru hi I va tina nasa tawh awm em.

Tunah hian eng dinhmunah nge I din ka hre lo. Khawvel thil mai mai avanga beidawnna khura tlu lut tawh pawh ni la, hlawhchhamna leh mualphona vanga thenrual zingah dak chhuak ngam lo leh, mahni pawh inringh zo tawh lo khawpa I rilru a dawl tawh a nih pawhin. I Pa, Lalpa pathian hian-  I koh hun a nghak reng zawk che a sin. Lungngai-in I awm tir reng dawn em ni?

THO LA I LALPA HNENAH TAWNGTAI RAWH.
“Ama fapa(Isua) meuh pawh zuah lova kan za atana min petu hian, thil zawng zawng pawh a thlawnin min pe phal lo van gem ni?”(Rom8:32).

PATHIAN RAM