Sunday 4 December 2016

AMAH CHIBAI BUK TURIN KAN LO KAL A NI


(NOTES: He sermon tawi, christmas sermon hi KA DAWN THAR, tu sawi mah ka la hriat ngai loh, keimah ngei pawhin Serampore mizo inkhawm/advance Christmas hmanna tih lovah chuan ka la sawi ngai loh a ni a ( he mi program atana ka dawn thar a ni nghe nghe). A chhiartu apiangte hnenah Lalpan thu sawi nan hmang se tih hi ka  beisei leh tawngtaina a ni.

3rd December, 2016 khan BAPTIST TODAY 'BCM Weekly-ah tih chhuahna chance ka la chang em' tiin a buaipuitute ka dawr a. Mahse tun thlengin a chhanna erawh ka la dawng lo. Christmas sermon hi thlan sa leh chhuah tur ruahman fel sa an lo nei tawh thei a. A lo thlawn a ka thawn mai loh nan tiin ka dawr a ni. Ka message kha darkar 24 chhung a chhanna ka hmuh loh chuan social media kal tlang hian ka tlangzarh tawh mai ang chu - Rev K.Lalzarliana)

Khaw chhak mi fingte’n Jerusalem an lo thlen khan, “Khawiah nge Judate Lal lo piang chu? Khaw chhak lamah a arsi kan hmu a, amah chibai buk turin kan lo kal a ni” (Mt2:1-2) an ti a.

He thu hian tun hnai mai hian min khawih ve tlat mai a. Min chhandamtu pian cham lawm tura kan inbuatsaih mup mup lai hian, Pathian chibai bukna tak taka min khalh luttu a nih beiseiin, kan thupui hi a hnuaia point then hrang hrang hmang hian kan zir ho dawn a ni.

Pathian chibai buk:
 Mt 2:2 thu a ‘Chibai buk’ tih hi saptawng Bible thenkhat chuan ‘to pay homage’ (NRSV), mizo tawngin – vantlang hriata zahna thuk tak lan tir; tih te, ‘to worship’ (NKJV,LB,etc) – Pathian chawimawina; zahna  thuk tak nena hlan, inphah hnuaina rilru leh inpumpekna nena Pathian hma a tluk luhna, etc tihte a ni a. Tawng bungrua kan neih hleih dan azirin a hrilhfiahna hi a inang lo nual thei ang.

Mi nazawngin a an hrilhfiah mai theih loh ‘ mihringin a siamtu Pathian hnena zahna leh inpumpekna duhawm ber a hlan’ dan hi khawchhak mi fing ten ‘Isua chibai buk an duh zia’ leh ‘chibai bukna nun an neih thuk dan’ atangin kan zir ang a. Mathaia bung 2 atang hian kan duh lai chang, kan thu zir tifiah tur thu thenkhat kan thlang chhuak dawn a ni.

i)    Khawchhak lam ata mi fingte Jerusalem khuaah an lo kal a (Mt 2:1)
‘Khawchhak lam ata’ (from the east) tih hian mi fingte lo kalna ‘hlat leh hlat loh’ chungchang hi rinthu mai lo chuan a hrilhfiah zo lo. Amaherawh chu, he thuin chiang taka min hrilh chu;

-    Isua chibai buk tur hian tha leh zung sengin an thawk chhuak.
-    Kalsan neiin ‘Isua chibai buk turin’ an inpe.
-    Inhlanna -  tawngkam dangin; mahni inkalsanna thuk tak nen chibai buk tur-a(Isua) hi an pan a ni.

ii)    “Khawiah nge Judate Lal lo piang chu?” (Mt 2:2)
Mi fing ten Jerusalema tute maw an zawhna a ni. A thu ang ngau ngau chuan a ho viau a, mahse he thu/zawhna hian ‘Isua chibai buk tura mi fingte tih tak tak zia’ hai rual lovin min hrilh a ni.

-    Chibai buk an tum ber hi an la hmu mai lo. A awmzia chu an rilruin a beisei chhanna hi an la tawng fuh lo. Chuvang chuan an kiang vela mite ‘puihna’ beiseiin ‘zawhna’ hial an siam a, an mamawh chhanna hmu tur hian a zawn hian an zawng a ni.
-    An rilru leh thlarau lam duhthusam tawng tur hian an ‘thu thluang’ ngawt lo va, mi hriat lovin a rukin an dap hek lo va, ‘an duh luatna’ hian a lang apauvin a dap tir em ni? Tihte pawh a ngaihtuah theih hial mai.
-    An beisei hmu chhuak tur hian, tihtak zetin a kawng awm thei apiang an dap a ang hle a ni.

iii)    An ro bawmte an hawng a, a hnenah chuan lawman – rangkachak te, beraw te, murate an pe a (Mt2:11)
He lai thu a kan chhinchhiah bik atan ka duh chu – naute hnena an thilpek phena thu awm ‘Isua chibai buk tura an rilru an lo buatsaih lawk dan’ hi a ni.

Isua chibai buk tur hian eng tiang taka hla atanga lo kal nge an nih kan hriatpui kilhkelh lo va. Tin, an lo chhuah tan dan leh khualzin kawng  an zawh laia bul an tan dan pawh kan hre hek lo. Amaherawh chu thil pakhat hriatpui theih kan nei, chu chu – An hmu dawn nge dawn lo tih pawh an hriat hma(?) hauh khan, an hmuh hun hun a ‘thilpek tur’ an lo ruahman lawk vek tawh a ni. Chu chuan thil pawimawh kentel dang a neih a, chungte chu;

-    Isua chibai buk tur hian bul tanna dik a pawimawh.
-    Kan inbuatsaih lawk dan hian ‘chibai kan buk tura’ chunga kan rilru put dan min tarlan sak thin.
-    Isua tana an neih hlu ber zing ami an serh hrang hian, chibai an buk tuma hi an dah chungnun zia, an mahniah ‘hmun laili’ (centrality) Isuan a chan zia a tarlang chiang viau a ni.

Tichuan, he tiang khawp a inbuatsaihna leh riru pu chung hian  mi fingte khan Jerisalem khua an lo lut a – “Khawnge Judate Lal lo piang chu?….AMAH CHIBAI BUK TURIN KAN LO KAL A NI” an ti ta a ni.

Heroda Chibai buk tum dan:
A thu kan bel em em nain, mifingte leh Heroda chibai buk tum dan khaikhinna hi kawng hnih khat tarlang tel i la, Heroda chuan;

-    A nihna (self-image)humhim tum ranin, Isua chibai buk tumnaah hian a inrawlh a.
-    Tisa thil takin Isua hi dawr a tum a, mahni dinhmun phet (kalsan) duhna rilru kan hmu lo.
-    Isua Lalna leh thuneihna pawm hauh si lovin chibai buk ve a tum a.
-    Isua ni lovin, mahni laili-ah (celtral-ah) indah ranin Isua a beisei.

Khawikhawmna:
Heroda inbuatsaihna anga inbuatsaihna hian – tumah Krista hnen min hruai thleng ngai lo va; Pathian chibai buk kan tum dan pawh hian ‘Pa lungawina’ chu sawi loh, keimahni lam lungawina takngial pawh hi min thlen zo lo a ni. Mi fingte’n, “Amah chibai buk turin kan lo kal a ni” an tih hi chuan -  inpekna tluantling (commitment) a keng tel a, inhlanna (submission) te, mahni inkalsan nun (self-denial) te, tihtakzetna (sincerity) te, beiseina tluantling (full expectation) te, Isua laipui a dahna (centreality of Christ) te a keng tel a ni.

Rilru tak takin – “Amah chibai buk turin thutlukna ka siam a ni” ti ve thei i la, chu thutlukna leh inbuatsaihna chuan ‘kan chhandamtu’ lungawina hi a thlen ngei ang.


PATHIAN RAM