Saturday 10 February 2018

RINAWMNA

THUHMA 1: Bungtlang Baptist Church (BBC), Bungtlang chuan 2018 hian an kohhran Centenary an lawm dawn a,  Centenary Souvenir a chhuah tur thu ziak turin, bialtu ka lo nih tawhna angin  min lo ngen ve a. Thupui pawh hi an thlan sa a ni. Ka blog hi ka kutchhuak hote te ka dah khawm vena a nih avangin kan dah leh ngawt mai a.  Blog tlawhtu hi an tam fahran lo thinin Ka hria a. An tih chhuah hmaa hetia lo post hi a pawi lo turah ka ngai.


THUHMA 2: Mihring mit a hmuh theih loh, mihringin a neih theih 'thil hlu leh duhawm berte zing a mi' chu RINAWMNA a ni ti i la, kan ti sual awm love. Mitam tak hmun sang a dah a, rinawm loh vang a hnuaihnung taka mite hnuk thla thei a ni. A hlutna leh pawimawhna hi tawngkam hnih khat mai a sawi theih pawh niin a lang lo.


He ti taka a mihring nun khawih danglam a nghawng thei - RINAWMNA THU hi erawh mitin deuhthaw hian kan ngaina lo a. Chuvang chuan, rinawmna chanchin kan ziah pawh hi 'a mit la' thei ber tur zawng a her remin; rinawmna avang a mi ten an Nun-a an thil tawn thenkhat kan lawr khawm ang a; chu mi kar-ah chuan, thu pawimawh tarlan kan duh zualpuite tawite tein zeh kan tum dawn a ni.

HUG LATIMER: Kum zabi 16-na lai khan, protestant reformer zing a mi, Hugh Latimer-a an tih hi England-ah a awm a. Thuhriltu ropui tak a nih avangin, a hun lai chuan a lar hle a ni. Thuhril tur a sawmna a dawng nasa hle thin a. Tumkhat chu England lal, Henry VIII telna hmun a thusawi tur a ni a. Pathianin sawi tur a a tuk sak thuchah nia a hriat erawh lal lawm loh zawng tak niin a hria a.


A sawi hma deuh chuan ti hian a ngaihtuah a, “Latimer, Latimer, lal ber - tan-in a khung thei khawp che leh, i lu tan sak thei hial khawp che a thuneitu hma a thusawi tur i ni tih i inhria em? Chuvang chuan lal tana hriat nuam lo sawi lo turin fimkhur ang che” tiin.


Rei lote-ah a rilru thlakin, ti hian a ngaihtuah chhunzawm a, “Latimer, latimer, Lal berte Lal ber, hotute Hotu, a Lalna hma a Henry VIII nen lam a la kun tur, eng tik ni emaw a i hnathawh chanchin i puanna tur hma a thusawi tur i ni tih i inhria em? Chuvang chuan, Latimer, i Pathian-in sawitur a tih chu sawi turin, i hotu tan hian rinawm phawt mai rawh” tiin.


Latimer-a ang lo tak hian, mi thenkhat chuan kan mi hmachhawn turte leh, kan bul hnai a mi-zahawm a kan ngaih te, kan thenawm te, kan hmelhriat thate, adt. avang hian kan rinawmna hi kan hralh fo awm e. Ka sa himna tur a nih chuan emaw, mi lawm lohna ka thlen ai chuan, he ka thil tih tur hi emaw, ka sawi tur hian mi a khak nat ai chuan, adt tiin 'dawt var atang a dawt muhlum' thlengin kan sawi zung zung bawk. Rinawmna a min hringtu, kan nun a lal ber kan van Pa hian, mahni kan inhum duh luatah‟ kan rinawmna zar hi a zo phak lo fo niin a lang.

Dr. F.B. MEYER: Tum khat chu thuhriltu tuaitirte pakhat hian Dr. F. B Meyer hi panin; 'Eng tik niah emaw chuan amah Dr Mayer ang a thuhriltu lar a la nih ve ngei a rin thu' a hrilh a. Dr. Meyer chuan, “A lo thleng ang nge, thleng lovang tih pawh i hriat hauh loh hun tha leh ropui tak nghak khan, i hun khawhral duh mah ta che, thil te-tak-te i kut a Pathianin a kawl tir che hi rinawm takin vawng tha la, chu chu i tan a tawk e” a lo ti a.


He chanchin hrulah hian, ti-hian sawi chhunzawm ta i la; Mizo kristian te hian rinawm hi kan a duh a, mi rinawmte pawh kan rilru chuan a ngaisang em em a ni. Mahse a bul thuta awm; ruam leh lung tawlhlawt lian pui puite zuan kanin rinawmna tlang a lawn hi kan tum fo niin a lang. Kan Pathianthu chuan “Tlemte chungah i rinawm a, tam tak chungah ka awm tir ang che…” (Mt 25:21) a ti a. Kan rinawmna hi sum tlemte kan enkawl dan (manage) danah te, kan hun hman ral dan leh, thil ho te te, adt. kan tih thin dan atangte a teh a nih avangin, 'thil te-tak-te' atang a tan a nih loh chuan „kan rinawmna hi 'fak phuin a thang lian ngai lo' tih kan hriat thar leh thin a va tha em. Mother Teresa chuan – “Thil te-tham te ah hian rinawm hle tur kan ni, a chhan chu chumiah chuan kan chakna a awm” ati a ni.

PASTOR PAKHAT LEH ROBERT MOFFAT: Tum khat chu rawngbawltu pakhat hian an pastor upa tawh tak hnenah tihian a sawi a, “Tun tum chu inkhawm tur a lo kal hma duh chhan ka nei a” tiin ti hian a sawi chhunzawm a, “I rawngbawl dan leh i thusawi-ah hian eng emaw dik lo a awm a ni lo maw? Hei lehchen hi kan kohhranah rawng i bawl tawh a, mahse mipa naupangte pakhat mai lo chu belhchhahtu pawh kan nei thei lo” tiin.

Chu thu Pastor-in a hriat chuan a hrilhai hle mai a, “I sawi zawng zawng chu ka hrethiam e. Mahse, ka tihtur zawng zawng ka tih zia hi Pathianin min hriatpui a, a rahchhuak tur beiseiin Pathian i rinchhan ngawt mai ang” a ti ta ngawt a.


Chumi tum a thusawi tur chu, rilru hah leh lungngai takin pastor chu pulpit-ah a lawn a, mittui nen a thusawi tur erawh a tlingtla ta tho a. Inkhawm ban, amah chauh lo chu, mi zawng zawngin biak in an chhuahsan tawh emaw a tih hnu chuan, biak in chhungah chuan naupang pakhat hi a lo la awm reuh a. Chu naupang chuan putar hrilhai hmel tak hnenah chuan, “Ka pu, zirnaah hian nasa takin bei ta i la, thuhriltu ka ni ve mai theihin i ring em?”. Pastor chuan, “Thuhriltu a?”. Naupang, “Aaa, missionary pawh a ni maithei…”. Hun eng emaw chen an ngawih dun vang vang hnu chuan putar mit atang chuan mittui a lo far a. “Robert, he thu hian tunah chuan ka thinlung natna a tidam ta niin ka hria. Tunah hian Pathian chet velna ka hmu a. Ka Pathian chuan malsawm che se la, thuhriltu i la nih ngei pawh ka rinpui a che” a ti ta a.


Kum eng emaw zat a vei leh hnu chuan; tum khat chu Africa atangin missionary pakhat hi London-ah a lo haw a. Chu pa chu mi ten an ngaisangin, a hming pawh zah tak a an lam thin a ni. Mipui tam tak zing a a luhte hian mipui an lo ding suau thin a. Thu a sawite hian mipui an ngawi thup thin. Vantlang ngaihsan a nih avangin Nobel chhungkua pawhin chaw eiah an sawm a. Afican lal rawva tak leh a mipuite ti piangtharin, hnam hnuaihnungte tan bible hial a let bawk a. He pa, a hnathawh thatte avanga miin an ngaisang em em hi Robert Moffat-a, thlarau bo sang tam takte Pathian hma a hruaitu, hman a Pastor putar nen a inhmachhawn mipa naupang kha a lo ni reng mai.

HUDSON TYLOR: A chung a Pastor pakhat leh Robert Moffat-a ang deuh bawk a chanchin ngaihnawm tak nei, Hodson Tylor-a chanchin hi lo tarlang ve thung teh ang.

Zan khat chu thli leh ruah karah, Birmingham, England kawtthler a schoolroom pakhat a thusawi turin Hudson Tylor hi an sawm a. Chu tiang thli leh ruah karah chuan, thusawi ngaithla a kal peih an awm chu program buatsaihtu ber pawhin a ring lo a ni. Mahse, “Kawngkhar vengtu tih loh, mi dang tumah awm dawn lo pawh ni se, ka kal ngei tur a ni” tiin Tylor-a chu a kal lui ta tho a. Rin lawk ang ngeiin mi sawm bawr bak, chu hmunah chuan inlan an awm ta lo. Thlarau hnathawh erawh a alh tha hle a. Chumi tum chuan Pathian hnthawh an la chan zen zen loh changing hlim takin an tin ta a. Tichuan hun a kal zel a, an zing a a zatve zet chu missionary-ah inpein, a then an fate missionary lo ni tate an ni a. A bak zawng-te pawh 'China Inland Mission' tan a thahnemngai em em a sum a tanpuitu an lo ni ta a ni.


Heng chanchin ngaihnawm takte hian 'rinawmna hi vawi khat thilthu a rah chhuak kher lovin, a hunah chuan mihringte beisei ai thain Pathianin a thlen tir thin' tih a tichiang hle awm e. Rawngbawlna a mi rinawm nih te, mawhphurhna Pathianin a pek chung a rinawm te, adt. hi thil awlsam a ni lo. Mahse, rinawmna hian no hrin hun a nei a. A hrin tirtu pawh mi rinawmte lam a tang thin Pathian a ni. “A lama rilru dik tak pute (mi rinawmte) chung a a chakzia tilang turin, khawvel zawng zawngah lalpa mit chu a leng ruai thin…” (2Chro 16:9) tih thu hian hei hi a tidik em em a ni.

TUALTHATTU: Mi fel tak ni thin pa-khat chu tual a thah avangin a tlan bo a. Mahse a tlan bona hmunah chuan Pathian tirhna dawngin, a hnampuite zing a kir tur a tih a ni. Chak lohna tam tak nei nia inhre chungin, hna a huphurh em em chu a hmachhawn a ngai ta a. Mahse, Pathian tirh e ti lovin 'tih tur Pathianin a tukna hmunah chuan' vawi tam tak a hlawhchham tlat mai. Vawi kua zet a hlawhchham a, a tawpah erawh chuan a vawi sawmnaah hlawhtlinna a hmu ve ta a ni. Tichuan, mi sang tam tak, patling ringawt pawh mi nuai ruk zet-te chu, Aigupta bawih ata hruai chhuakin, zalanna kawng a zawhpui thei ta a ni.


Mosia khan duh ni se, rinawmlohna chhan tur a va hmu hnem dawn em. Pathinin a tirhnaah khan vawi lehkhatah a hlawhtling mai lova. Hlawhchhamna-in bul a tan a, a hlawhchham a, a hlawhchham leh thin a, mahse a kotu lak a a rinawmna chuan a tawpah hlawhtlinna a hmuh tir ta a ni. Rinawmna hi champion pui tur chuan thil tam tak hmachhawn leh paltlang a ngai thin. Tawrh chhel a ngai a, mahni inkalsan a phut fo a, nuihzat bur, mualpho, leh chan ngam huaisenna a mamawh bawk. Heng bakah hian hlawhchhamna tamtak karah thil eng pawh „a tawp thlenpui‟ a phut thin a ni. Joyce Meyer, thuhriltu lar tak chuan, “ Rinawmna hi thil eng emaw vawi khat tih dik a ni ngawt lo; tawp chin nei lova tih zel hi a ni.” a ti a ni.

TAWPNA: Kan rinna leh mihring nun peng tin tan a pawimawh RINAWMNA pawimawh zia hi ziah sen a ni lo. Pathian leh mihring inlaichinna phuar nghettu a ni a. Ringtu tha ni tur a mizo kristian te mamawh em em, Pathianin a mite zing a a beisei leh zawn a ni. Rinawmna tel lovin 'thlarau mi' a awm theih lova. Thupek ropui ber 'hmangaihna' pawh hian rinawmna tel lo chuan hlutna a nei lo. Bible a thu ropui, thlarau lam a sawt tlanna tur inzirtirna mawi leh duhawm tak tak – hmangaihna, thlarau mi, rawngbawlna, siam thar lehna, khenbeh a awm thu, sual thihsan, rinna, fakna, adt. leh thil dang tam takte pawh hi sawi uarin tuipui viau mah la; mi in rinawmna a tlakchham chuan, an thu leh hla hian eng ual ang thei lo.


Heti taka pawimawh a ni chung hian, mi tam tak chuan thawmhnaw inbel tlak loh ang main kan thinlung hmun kilah hnawl tawmin kan thehthang bo a. A hlutna hre lo ang maiin hmanraw chhawr tlak loh zawkah kan chhuah fo thin. He tiang duhthlanna felhlel zawng zawng dah kiang hian – 'Mi hnuaihnungte chawi kang a, mi ropuite ropuina belhchhahtu, zah phu hauh lote zahawm a siam a, mi zahawmte zahawm lehzual a siamtu, adt. RINAWMNA' hi kan incheina duhawm ber zing ami lo ni mawlh teh se.

1 comment:

PATHIAN RAM