Friday, 8 August 2025

ZIRLAI 22 NA: INREMNA

 Bible thu chiar tur : Rom5:8-11; 2Korinth5:1-21.

Thuvawn     : A theih phawt chuan nangmahni lam tal, mi zawng zawng nen inremin awm rawh u (Rom 12:18).

1. THUHMAHRUAI: 

Inremna thu hi Paula tih loh mi dangin Thuthlung Thar-ah hian an tarlang tam lo. Mi thenkhat chuan ‘Paula zirtirna bik emaw, Paula tihchhuah’-ah an ngai hial a ni. Thupui dangte angin Paula hian sawi pawh a sawi chipchiar lova; Rom5:8-11; 2Kor5:1-21; Kol1:20-22; Eph2:11-17-ahte a tarlang uar deuh. Tunlai khawvel buaina hrang hrang; inhuatna, intaina, inkhinna, inthliarhranna, inthenna, innghirnghona leh harsatna hrang hrangah inremna thu hi a tangkaiin a pawimawh em em a. Tuntumah hian a awmzia te, inremnain a huam chin te, inremna nihphung thenkhat te, inremnain a hrin te kan zir dawn a ni.

2. INREMNA AWMZIA:

Intaina a awm hnua inlaichinna tha tak lo piang hi inremna a ni. Intaina awm hmasa lovin inlaichinna tha chu thil/mi pahnih emaw a aia tam inkarah pawh a awm thei a, chu chu inremna tho a ni. Paulan inremna a zirtir hi - Krista kal tlanga Pathian hnathawh, mihring leh Pathian inkara inlaichinna duhawm tak lo awm leh, chu mi zara mi dang leh thil dang chunga inremna lo piang hi a ni.  Tin, mi pahnih (2) inrem lova awm tawh inremna a ni bawk.

Inremna chu Grik tawng katallesso (ka-ta-le-so) atanga lo kal a ni a, chu chu - ‘danglamna’ (change) emaw ‘thil inthlakthleng’ (exchange) tihna a ni. Inremna chuan Pathian leh mihring emaw mihring leh mihring inkarah a hmaa mi ang ni lo inlaichinna; eng thil emaw vanga inthlakthlenga awm leh, lo danglam ta chanchin a kawk a. 

Inlaichinna keh chhia leh chu mi avanga inhuatna emaw intaina lo awm chu eng thil emaw avangin thlaktheng emaw tihdanglamin a lo awm a. Tichuan a tira inrem lote chu intuahrem tawn (harmony) thei leh inpawh tawn (fellowship) theiin an lo awm ta a, chu chu ‘danglamna’ emaw ‘thil inthlakthleng’ a ni a, chu mi vek chu inremna tia kan tarlan tho kha a ni. 

Pathian leh mihring inrema an awm hma chuan, mihring chu – chak lo, Pathian hre lo, mi sual, Pathian hmelma leh a thinurna hnuaia awm a ni a; mahse thil inthlaktheng emaw danglamna (inremna) lo awm chuan thil siam tharah a chantir a. “Chutichuan, mi tupawh Kristaa a awm chuan thil siam thar a lo ni a, thil hlite chu a ral ta a, ngaiteh u, a lo thar ta” (2Kor 5:17) tih a lo ni ta a. Chu chu inremna awm dan leh nih phung a ni.

3. INREMNAIN A HUAM CHIN:

Inremna chuan huam chin a nei a, heng a hnuaia mi te hi an ni.

i) Pathian leh mihring inremna: Inremna chu Pathian leh mihring inremna a ni a. A bul tumtu pawh Pathian a ni. Chu inremna chu Isua Krista kal tlanga Pathianin a siam a ni a (2Kor5:18). Pathian nen inrema awm tura tih kan ni (Rom5:1).

ii) Patthian leh khawvel  inremna: Inremna chu Pathian leh khawvel (cosmic) inremna a ni a (2Kor5:19) ‘khawvel inremna’ pawh a ni. Amahah chuan engkim amah nen a inremtir hi Pa lungnih zawng tak a ni a; amah ngeiah chuan leia thil awmte pawh, vana thil awmte pawh amah nena inremtir hi Pa lungnih zawng tak a ni (Kol1:20).

iii) Judate leh Jentail te inremna: He inremna hi Judate leh Jentailte inremna a ni bawk a. Chu inremna chu Isua Krista avanga awm a ni (Eph2:11-16).

iv) Mihring leh mihring inremna: Pathian chuan Krista avangin amah nen inremin min siam a, inremna rawngbawl hna min pe a (2Kor5:18). Keimahni lam tal, mi zawng zawng nen inrem turin min duh a (Rom12:18), “Inremin awm rawh u” min ti a ni (1Thess5:13).

4. INREMNA NIHPHUNG THENKHAT:

Inremna thu hian nihphung emaw kalphung emaw a nei a, chungte chu lo tarlang i la:

i) Inremna atana a bul tumtu chu Pathian a ni: Mihring bawhchhiatna leh tlukchhiatna chuan mihring leh Pathian inkarah inremlohna a awm tir a. Inremna siam tur leh Pathian ti lawm turin mihringin theihna a neih lo. Chuvangchuan Pathian chuan a fapa Isua Kristain inremna a siam a. Tichuan, inremna atana bul tumtu leh a hmanraw bulpui ber chu Pathian a ni. Mihring leh thilsiam dangte chunga inremna a awm chhunzawm theihna tura mite kova, fuih a, tir chhunzawmtu pawh Pathian a ni.

ii) Inremna chuan man emaw awm chhan hlu tak a nei: Inremna hi Kristaa Pathian hnthawh a ni a. Chu chu a thlawna kan dawn anga ngaih theih a nih laiin, inremna chu a thlawna dawn emaw lo awm ringawt anga sawina a awm lo. Man hlu tak emaw lo awm chhan tha tak a awm thu Paulan a tarlang zawk a, a tarlan dan chu hetiang hi a ni; 

a) Inremna chu Pa lungnihzawng tak a ni a (Kol1:20).

b) Inremna chu Isua Krista avanga lo awm a ni a (Rom5:1,11; 2Kor5:18; Eph2:13; Kol1:20)

c) A fapa (Isua Krista) thihna avanga lo awm a ni a (Rom5:10)

d) Krista thisen (Eph2:13), a tisa (Eph2:14), Kraws (Eph2:16) avanga lo awm a ni.

e) A thihna (Isua Krista) avanga lo awm a ni a (Kol1:22).

f) Pathian nena inremna chu rinna avanga thiam chang ten an nei thin a (Rom5:1).

g) Inrem turin Pathian kohna pawh a pawimawh (1Kor7:15).

iii) Inremna chuan a tawp lama Pathian rorelna thu chhuak a keng tel: Inremna  avanga remna lo awm chu sual hnathawh lak bova awmin a hrin chhuah a ni a. Tichuan, inremna chu thil dik lo a tawpa siam dika awm; ‘siam thar lehna’ a awm theihna tura a bulpui a ni.

iv) Inremna chuan inkungkaihna a keng tel: Isua Krista thihna leh thawhlehna avanga Pathian leh mihring inkara inkungkaihna thar lo piang chanchin a keng tel a. Chu mai bakah, Pathian leh khawvel, mihring leh mihring, mihring leh thilsiam dang, thil siam dang leh thil siam dang inkungkaihna pawh a huam tel vek a ni.

v) Inremna chuan khawvel Pathian thil siam zawng zawng siam thar lehna a keng tel:

vi) Inremna thu hian mission lam a huam tel: Pathian chuan amah nena inrema awm tawhte chu inremna rawngbawl hna a pe a, inremna thu a kawl tir a. Inremna thu chu puanzar a tul avangin, inremna thu a kawl tirate chu Krista aia palaiah a siam a (2Kor 5:19-20). Remna chanchin Tha hrilzel turin a ti a ni.

5. INREMNAIN A HRIN:

Inremna chuan hrin emaw rah chhuak a nei a, chungte chu;

i) Pathian leh mihring inkara inremlohna ti bovin, inlaichinna thar a din (Rom5:10).

ii) Pathian leh mihring inkara inlaichinna thar awm leh chu mi avanga remna lo awm chuan ‘Pathian mite’ suih zawmin, kohhran a pian tir (Eph2:19-32).

iii) Kristaa Pathian nena inremna chuan mihring leh mihring inlaichinna a sawi danglam (Eph2:14-17).

iv) Thilsiam dangte leh a enkawltu inkarah pawh inlaichinna thar a piang (2Kor5:18-20; Kol1:20-23).

v) Inremna rawngbawl hna min pe a, inremna thu min kawl tir a, Krista aia palaiah min siam (2Kor5:18-20).

vi) Inrem taka awm chhunzawm tura koh kan ni (1Kor7:15).

vii) Inremna chuan intaina ti bovin, inrem lohna pindan bang a tichim a. Pawl hnihte chu pum khatah siamin, mihring tharah a siam (Eph2:14-16).

viii) Pa hnena luh theihna a siam (Eph2:18).

ix) Pathian hmaah thianghlim, hmelhem lo leh, sawiselbovin mi an din theih phah (Kol1:22).

x) Pathian ngaiha tha leh lawmtlakin mite a awm tir (1Tim2:2-3).

6. KHAIKHAWMNA:

Inremna thu hi a hun leh a hmun azira tunlai khawvel mamawh, inremna a awm theihna tur atana mi mal nun kaihruaitu, innghahna leh tehna rintlak, inremlohna leh harsatna hrang hrang do let tura hmanraw tha leh tangkai tak a ni. Inremna awm tur emaw thlen tur chuan a bul tumtu nih emaw a man hlu tak pek a tul thin. 

A chunga kan zir tawhte hi he tiang hian lo khaikhawm i la;

i) Inremna chu - thil emaw mi pahnih emaw a aia tam emaw inkara inlaichinna tha tak awm a ni a. Krista kal tlanga Pathian hnathawh, mihring leh Pathian inkara inlaichinna duhawm tak lo awm leh chu mi zara mi dang leh thil dang chunga inremna lo piang hi a ni.  Tin, mi pahnih inrem lova awm tawh inremna a ni a. Inremnaah chuan danglamna emaw thil inthlakthleng a awm ngei thin.

ii) Inremna chuan huam chin a nei a, chungte chu; Pathian leh mihring inremna, Pathian leh khawvel inremna emaw ‘khawvel inremna’, Juda te leh Jentail te inremna, mihring leh mihring inremna te an ni.

iii) Inremna chuan nihphun a nei bawk a, chungte chu hetiang hian a sawi theih; Inremna atana a bul tumtu chu Pathian a ni a, Inremna chuan man emaw awm chhan hlu tak a nei, Inremna chuan a tawp lama Pathian rorelna thu chhuak a keng tel a, Inremna chuan inkungkaihna a keng tel a, Inremna chuan khawvel Pathian thil siam zawng zawng siam thar lehna a keng tel a, Inremna thu chuan mission lam a huam tel bawk.

iv) Inremna chuan hrin emaw rah chhuak tam tak a nei.

SAWIHO TUR: 

Inrem lohnain pawi a thlen nasat zia leh, inremna thlen emaw siam tura thil tul leh pawimawh deuh deuh nia kan hriatte sawiho ni se.

ZIRLAI PUITU:

Inremna thu: Inremna thu (theology of reconciliation) innghahna bulpui ber (locus classicus) tia an sawi chu 2Kor5:18-21 hi a ni. Kohhran huang chhungah chuan he zirtirna hi systematic theology hnuaiah tunhma chuan a awm thin a, ringtu mi mal nun leh thuril (mystic) thenkhat inzirtirna  nen  sawi zawm a ni thin. Tun hnu; a bikin chi inthliarna avanga ram leh khawtlanga harsatna a thlen fo hnu (post-apartheid society); chi intih bikna te, indona  leh chhan hrang hrang avanga – in rahbehna, inthliar hranna, inhuatna, intaina, adt a lo hluar deuh deuh hnuin he thu hi a lar ta hle a. Zirtirna tangkai leh pawimawh tak a ni ta a ni.   


No comments:

Post a Comment

ZIRLAI 22 NA: INREMNA

  Bible thu chiar tur : Rom5:8-11; 2Korinth5:1-21. Thuvawn      : A theih phawt chuan nangmahni lam tal, mi zawng zawng nen inremin aw...