Saturday, 15 November 2025

ZIRLAI 33-NA: PATHIAN THILSIAM DANGTE

 Bible Thu Chiar tur : Rom8:18-25

Thuvawn         : Lei leh a chhunga mi zawng zawng hi Lalpa ta a ni si a (1Korinth10:26).


1. THUHMAHRUAI: 

Paula zirtirna; zirlaibu-a kan hmuh thenkhatte hi, bible-a thu ziak leh a zirtirna kan hmuh tam dan azira - pawimawha ngaih leh, chu mi avanga thlante an ni nual hlawm a. Pathian thilsiam dangte chanchin zirtirna erawh - a tlem hle nain; tunlai hunah kan chenna khawvel (environment) humhalh inzirtirna leh, nunna nei hrim hrim leh an chhehvela thil awmte inkungkaih dan (bionetwork/biosphere/eco-system) zirna, hriatthiampuina  leh, pawisak inzirtirna te kan mamawh chho zela a lan avangin he thupui hi thlan a ni thung a ni. 

Tichuan he zirlaiah hian – Thilsiam dangte hrilhfiahna te, thil siam dangte pawimawhna leh an dinhmun te, thil siam dangte tih khawlohva an awm dan leh a nghawng te,  thil siam dangte beiseina thentu chu Pathian fate kan nih thu te kan zir dawn a ni.

2. THIL SIAM DANGTE:

‘Thil siam’ tih tawngkam hi Paula lehkhathawnah tlemte a awm a, chungte chuan awmze hrang pathum (3) an nei;

i) Thil siam pakhatna: Hei hian Pathian thil siam zawng zawng; mihring leh thil dang – nunna nei leh nei lo a huam a (Rom8:18,20,21,22,39; Kol1:15,23; 1Tim4:4).

ii) Thil siam pahnihna: Hei hian thil siam awm tawh sa ni lo a thara siam a kawk a (2 Kor5:;17).

iii) Thil siam pathumna: Hei hian siam chawp thil eng emaw a kawk thung (Rom9:20).

Paula zirtirnaah ‘Thil siam dangte’ chanchin hi a bikin a awm hran lo. Amaherawhchu, mihring chauh ni lo Pathian thil siam dang huap vek tura Paulan thil a tarlanin ‘thil siam pakhatna’ tawngkam hi a hmang thin a. Chu chuan ‘mihring leh thil dang – nunna nei leh nei lo’ a kawh avang leh, mihring chauh ni lo, thil siam dang zawng zawng kawk bik tura he tawngkam hi  a hman thin a avangin, ‘thil siam pakhatna’ tawngkam hmanna hian ‘thil siam dangte’ a kawk bik a tih theih a. Chu chuan ‘Pathian thil siam dangte’ hi Paulan a ngaihsakin a zirtirnaah pawh a ngai pawhmawh tih a ti chiang a ni.

3. THIL SIAM DANGTE PAWIMAWHNA LEH AN DINHMUN: 

Paula chuan thil siam dangte pawimawhna leh an dinhmun he tiang hian min hrilh;

i) Thil siam dangte chu Pathian atanga chhuak, a ta leh a rorelna hnuaia awm an ni: “Khawvel leh a chhunga thil zawng zawng siamtu chu lei leh van lal a ni” (Thirh17:24) tiin kan hmu a. Thil siam dangte hi Pathian atanga chhuak, Pathian ta leh a rorelna hnuaia kunte vek an ni. 

ii) Thil siam dangte hi Pathian ropui zia puanchhuahna an ni: “A thil hmuh theih loh (a chatuan thil tihtheihna leh a Pathian zia chu) khawvel siam tirh ata fiah taka hmuhin a awm a, thil siamah chuan a lang a ni” tiin Pathian thil siam dangte chanchin kan hmu a (Rom1:20). A thil siamte hmangin Pathian thiltihtheihna leh ropuina chu puan chhuahin a awm thin a. Thil siamte chu Pathian inpuan chhuahna an ni.

iii) Thil siam dangte chu ‘tha’ tih an ni: Paula chuan, “Pathian thil siam tinreng hi a tha si a” (1Tim4:4) a ti a. thilsiamte hi ‘tha’ tih an ni a, Pathian hmaah chuan tha lo reng reng an awm lo a ni.


4. THIL SIAM DANGTE TIH KHAWLOHVA AN AWM DAN LEH A NGHAWNG:

Thil siam dangte nihna leh dinhmun hmasa chu thain duhawm hle mahse; bawhchhiatna leh a nghawng chhiatna chi hrang hrangte avangin tih chereu leh tih khawlohvin an awm thin. Tih khawlohva an awm dan leh a nghawng kan hmuhte chu;

i) Thil lawilo thu thua awm tirin an awm: ‘Thil lawi lo’ hi mataiotes (ma-tai-o-tes) chu chu ‘mataios’ (ma-tai-os) atanga lo kal a ni. A awmzia chu; ‘ruak, engmah lo, rah chhuak lo, hman tlak lo, ngaihhlut tlakna awm lo,’ tihna a ni. Thuthlung Thar-a kan hmuh ‘thil lawi lo’ (mataiotes - Rom8:20; Eph4:17; 2Pet2:18) chuan – thil a nih tur ang ni phak lo, siam anih chhan hlen zo lova hlawhchham a kawk a. Thilsiam chu he tiang ‘thil lawi lo’ thu hnauaiah hian an awmin an kun a ni (Rom8:20).


ii) Chhiatna bawihah an tang: ‘Chhiatna’ chuan – khaw lo, rawih, chereu, chuai leh ral a kawk a. Thil a nih tur ang a nih phak tawh loh avanga - khaw lo, rawih, chereu, chuai leh ral; chutiang dinhmun atanga ‘bawih ang maia’ chhuak thei lo leh tang a kawk a ni (Rom8:21).

iii) Rum leh nau vei na tuarin an awm: Hei hi a thawia thil sawina leh entirna a ni. Sam ziakah chuan thil siamte chuan; Pathian ropui zia tarlang in (Sam19:1), luipuite pawhin aw leh ri nasa tak an chhuah thei (Sam93:3). ‘Rum leh nau vei na tuar’ hian – tuarna nasa tak te, lungngaihna nasa tak te, beiseina thuk leh nasa tak te a entir a (Rom8:22) chu chuan chhiatna leh tuarna chi hrang hrang avanga thil siamte awm dan a tarlang a ni. 

iv Tuarna an chunga thleng zawng zawng lak atang chuan chhanchhuah  ngaiin an awm: Thil siamte chunga tuarna theng hi – thil lawi lo thu thu emaw awp behna hnuaiah awmna te, chhiatna bawiha tanna te, rum leh nau vei na tuara rumna te a ni. Heng lak atang hian chhuahna leh zalenna mamawh em emin an awm a ni (Rom8:19, 21). 


5. THIL SIAM DANGTE BEISEINA THENTU – PATHIAN FATE:

Paula chuan, “Thil siam zawng zawngte chuan beisei em emin, Pathian fate lo lanna chu an nghakhlel hle si” (Rom8:19) a ti a. He thu hian hun lo la thleng tur emaw, hun tawpa thil awm tur a kawk zawk maha sawi a ni (Rom8:18). Amaherawhchu ‘Pathian fa’ nihna leh chutiang mite lo lanna hi - thil thleng tawh, thleng mek leh la thleng tur a nih avangin ‘hun tawpa thil thleng tur’ ang chauha suangtuahna hman chu a dik famkim lovang.

‘Pathian fate’ chu Amah ringtute an ni a (Gal3:26), Pathian Thlarau hruaia awm apiangte pawh ‘Pathian fate’ an ni (Rom:14). Chutiang mite chu ‘thil saim thar’ (2Kor5:17) an nih avangin, an awmna apiangah chuan danglamna an thleng zel tur a ni ang. Chuvangchuan Pathian fate tluka thil siam dangte tana beiseina thlen tur hi an awm lo a tih theih.

Thil siam dangte chu - Pathian atanga chhuak, a ta leh a rorelna hnuaia awm te an ni a, Pathian ngaiha ‘tha’ leh, Pathian ropuina puang chhuaktu pawh an ni.  An nihna anga zalenna pek te, chhiatna bawih ata chhanchhuah te, venhim leh enkawl te hi Pathian fa ni tawh phawtte mawhphurhna a ni. Chu chu thil siam dangte pawhin Pathian fate lo lan hun an beisei chhan a nih avangin, Pathian thil siam dangte chungah hian – a dim lo tu emaw, a suattu leh ti chereutu emaw, a ti khaw lotu ni lova Pathian fa nihna lan tir zel hi ‘Pa’ duh zawng pawh a ni ang tih a rinawm a ni.

6. KHAIKHAWMNA:

i) ‘Thil siam’ tih tawngkam hi Paula lehkhathawnah tlemte a awm a, chungte chuan awmze hrang pathum (3) an nei.

ii) Paula zirtirnaah ‘thil siam dangte’ a bikin an awm lova. Amaherawhchu, a mihring ni lo thil dangte chanchin sawi ngeia a lan avangin ‘thil siam dangte’ tiin kan dah a ni.

iii) Thil siam dangte pawimawhna leh an dinhmun kawng thum tarlan a ni.

iv) Thil siam dangte tih khawlohva an awm dan leh a nghawng kawng li (4) tarlan a ni.

v) Pathian fate aia thilsiam dangte tana beiseina thlentu an awm lo. Chvangchuan thil siam dangte chungah – a dim lo zawng emaw, a suattu leh ti chereu zawng emaw, a ti khaw lo zawnga awm lovin Pathian fa nihna lan tir zel tur  ni a, chu chu ‘Pa’ lawm zawng leh duh zawng tak pawh a ni ang tih a rinawm.

SAWIHO TUR:

Thil siam dangte chunga ringtute awm dan leh chet dan tha lo nia kan hriatte sawiho ni se, chutiang  thil tha lo chu engtin nge kan bansan ang tih sawiho ni bawk se.

ZIRLAI PUITU: Nil


No comments:

Post a Comment

BIBLIOGRAPHY OF TIRHKOH PAULA CHANCHIN LEH A ZIRTIRNA

  Note: BCM Sunday School, Senior B Zirlai Bu 'TIRHKOH PAULA CHANCHIN LEH A ZIRTIRNA' , 2025 zirlai-ah hian LEHKHABU RAWNTE (Bibliog...