Sunday 16 May 2021

LOCKDOWN SERMON - 2

KRISTIAN CHHUNGKUA


(Kristian chhungkua din tur te, din hlawhchham nia inngai tawh te, beidawng hial tawhte tan…)


-  I fate khawlohna leh sualnate avangin i  rum thin em?


-  I kawppui  awm dan fel tawk lote avangin a rukin I na ngawih ngawih em?


-  I thinlung duhthusam, In chhungkua tana I beisei thilte kha I beidawnpui hial tawh em ni?


Heng chhungkaw harsatna leh a dang kan tarlan loh CHHANNA  - CHHUNGKAW HARSATNA CHINFELNA THURUK, a aia tha reng reng awm lo hial tura ngaih chu, tuntumah hian tarlan kan tum dawn a ni.


Chhungkaw pawimawhnain bul kan tan ang a, a tawp lamah kristian chhungkua din hlawhtlinna thuruk chu kan tarlang ang.


CHHUNGKAW PAWIMAWHNA:

Mi thiamte chuan naupang nun (character) an zir chianna atangin - naupang emaw mihring nun (character) hrim hrim dintu hi thil 3 awmin an hria  a, chungte chu;


i)  Chenna kawvel/chhehvel thil (environment)


ii)  Thian/ kawppui-te (peers group) &


iii)  Chhungkua (family) te an ni.


Heng thil 3-te hi naupang thanglian mekte nun din chhohna kawnga thil pawimawh em em an ni a. Chuvangin Nu leh Pa tawhphawtte chuan an ngai pawimawh hle turah an ngai a. CHHUNGKUA – FAMILY phei chu heng thil 3 zinga a bul (basic)  bera ngaih a nih avangin, ‘ngaihthah chi rual loh’ thil a ni tawp mai a ni.


Society leh kohhran siam/dintu hi ngun taka kan chhut chuan ‘mimal pung khawmte’ (individual members) an ni zel a. Chung mi mal; kohhran leh society siamtu lo chhuahna bul chu CHHUNGKUA – FAMILY a ni. Chuvangchuan chhungkaw hrisel chuan kohhran leh khawtlang hrisel an siam thei thin a. Chhungkua chu mimal nun deal-na hmun tha ber a nih bawk avangin a pawimawh em em a; khawtlang, kohhran leh mimal tana a pawimawh zia hi sawiin a siak lo a ni ber mai.


CHHUNGKAW HLAWHCHHAM ERAWH KAN TAM

Chhungkua chu pawimawh hle mahse, kan ram leh khawtlang dinhmun ngun taka kan zir chuan; hmun tin deuhthawah sualna leh khawlohnain hmun an khuar thuk hle tih a hriat a. Hengte hian chhungkaw hlawhchham kan tam zia a ti chiang a.  Indem tur erawh kan awm lovang.


Chhungkua enkawl (hlawhtlin) hi thil awlai a ni lo va. Mi thenkhat phei chuan ‘vanneih leh vanduai’ inkar thilah ngaiin an engto tehchiam lo. Bible-a mi langsar; Lal Davida te, Jacob-a te, Joba – chhiatna lo thleng tur laka ‘a thatnain an chhungkua a hum chuan loh’ te, Isua – a zirtirte zinga mi ngeiin a phatte nun pawh chik zawka kan chhut keuh keuh chuan, ‘a va mak em’ tih tur awm tho an ni. Kan chak lohna zawn atanga thil inthlir sak tawn dan kan thiam chuan, a tuate mah hi chhungkaw inenkawl dan chungchangah pawh indem thei kan awm lo a tih theih a. Amaherawhchu he tiang zawnga ngaihtuahna hian sawtna a neih loh avangin, mi tam tak ‘harsatna chinfelna thuruk’ chu hai chhuah ngei kan tum zawk tur a ni ang.


KRISTIAN CHHUNGKAW DIN HLAWHTLINNA THURUK CHU:

Chhungkaw enkawl kawnga theihna seng ral tawha inhria, hlawhchhama inngaite pawh kan tam viau maithei. Mi thenkhat chuan a tihngaihna kan hriat tawh loh avangin kan beidawn san tawh hial maithei bawk. 


Amaherawhchu hei hi erawh hria I la; kan thate zuaiin kan beiseinate chuan min hran san deuh tawh mahse; chutiang mite tana beisei tur, kan mamawh chhanna, kan chhungkaw harsatna chinfel hlauh theihna thuruk chu a awm takzet a. Chu chu eng dang ni lovin; Pathian hmangaihna, nangmah ngeiin/keimahni ngeiin Amah kan hmangaih tlatnah hian a ni dawn a ni.


Joshua 23:10-11 thu, kan Pathian thu innghahna hi I lo chhiar lawk teh ang...


Pathian thu inngahna  : “Lalpa in Pathian hian a ni do sak thin che u ni. Chutichuan Lalpa in Pathian chu hmangaih turin fimkhur tha hle rawh u.”


Israel mipui sang tam takte hi Joshua hian ‘PATHIAN HMANGAIHNA NEN’ ramtiam a thlenpui a tih theih a. ‘Pathian a hmangaih zia’ tarlanna thu erawh hmuh tur a tam lo. A nun hnaikaitu bera a lo hman tawh LALPA A PATHIAN chu Israel fate nunna bul, kawng tinrenga an himna a ni tih a hriat chian avangin HMANGAIH BERA NEI TURIN  a fuih a, chu chu hnam ang leh chhungkua anga  an dam khawchhuahna tur a nih vangin Joshua hian a ngai pawimawh em em a ni (Josh23:8-11). 


Kan ramah hian, kohhran mite zingah pawh chhungkaw enkawl chungchanga hlawhchham; hmalak lehchuan ngaihna hre tawh lo, bawidawng hial tawh, etc kan tam hle niin a lang. Chutiang dinhmuna ding thinte chuan; kan hmachhawn rual loh, a tihngaihna pawh kan hriat tawh loh min hmachhawnpui a, kan hma hruai theitu kan mamawh thin a. Chutiang huna kan hma hruai thei mi/Pathian rintlak, a aia rintlak reng reng awm tawh hauh lo chu LALPA KAN PATHIAN CHAUH HI A NI.


*Kan Pathian hi a mite lama tang thin, amah hmangaihtute ensan ve ngai lo Pathian a ni a. A hmangaihte leh amah hmangaihtute mangannaa inrawlh thin Pathian a ni.* Chuvangchuan ‘Lalpa hmangaihnaah hian’ chhungkaw inrelbawl dan lungkham thin zawng zawngte ‘mamawh chhanna’ – chhungkaw harsatna zawng zawng chinfel theihna thuruk hi a awm ngei a ni.


Kan nih dan phung rualrem lo leh inenkawl dan fel tawk lote avangin kan kawngte hi thim deuh angin lang mahse – Lalpa lama tang tlatte leh amah hmangaihtute chuan beisei tur kan nei. Joshua’n, ‘Amah hian ani do sak thin che u ni’ a ti angin, Lalpa hian ‘min do sak mai ni lovin’ a tih ngaihna kan hriat reng reng loh thilte nen lam hian min chinfel sak thei a ni. 


I thinlung zawng zawngin Lalpa hi I la hmangaih ngai lo a nih chuan, amah hmangaih turin thutlukna lo siam ve la. Thlarau Thianghlim zara Pathian I hmangihna chuan I hring nunah, I(n) chhungkaw nunah ‘DANGLAMNA - CHANGE’ a la thlen ngei ang tih ka tiam duh che a ni. A chhan chu, kan Pathian hi ‘a hmelmate nen lam pawha hmangaih a, Amah hmangaihtute lek phei chu hawisan ve ngai reng reng lo Lalpa Pathian’ a nih vang a ni. 


Lalpa hmangaih bera neihnaah hian - kan chhungkaw dam lo dam theihna a awm a, a ruka kan natna te, ka rumna leh min delhtu nen lama la kiang thei thiltihtheihna a awm a ni. Theihtawp I chhuah chunga I tidam theih tawh loh i chhungkua harsatna ringawt I lungkham thina kha chawlh sanin – Lalpa hmangaih hi lo thlang ve thung la,  a bak chu ‘I hmangaiha’ chuan a chin fel sak thung ang che.


A TAWPNA

'Lalpa hmangaihnaah hian kan mamawh chhanna a awm' kan ti taknain, Thlarau Thianghlim puihna tel lo chuan Lalpa hi a hmangaih tak tak theih loh thung a. Amaherawhchu  I mamawh chhanna hi hmuh ngei I duh si chuan Lalpa hmangaih turin thutlukna lo siam ve ngawt mai rawh, ‘Lalpa, nang hmangaih che hi ka thlang a, nang hmangaih thei turin min pui ang che’ tiin. Thlarau puihnnaa i thinlung chhungril ber atanga ‘Lalpa ka hmangaih che’ I tih theih hma loh chuan duh tawk mai lo la; I thutlukna leh duhthlanna chu ‘ama fapa meuh pawh zuah lo va, kan za atana petu’ (Rom8:32) chuan a en liam thei reng reng lovang tih ka hrilh duh che a. Hei pawh hi lo chhinchhiah tel ngei bawk ang che…


-  Lalpa chuan amah hmangaihtute zawng zawng chu a vawng tha thin a… (Sam 145:20).


-  Mi hmangaiha ka thupekte pawmtu mi sang tam takte chunga khawngaihna lantir thin ka ni… (Deu5:10).  

 

Lalpa hi lo hmangaih ve phawt mai la; tichuan I hmangaih I chhungkua chu Lalpan a hmangaihpui ve thung ang che.

No comments:

Post a Comment

CHAW THA