Thursday 15 August 2019

DIGITAL FASTING


( Ka BIRTHDAY, 45th birthday puala ka ziah a ni e. PRESENT atana ka ziah a ni e. Kum 47 ka chhiar tan tawh emaw ka ti a, mahse kum 45 complete-in 46 ka chhiar tan chauh dawn a lo ni reng a...Lol).

INTRODUCTION
Social Media emaw, electronic gadget (khawl) kan chelek danin, kan ni tin khawsak phung a nghawng dan hi tlang hriat a ni a. A tha lama min nghawng dan aiin, a tha lo lama mipui vantlang min nghawng dan hi a lansarh zawk avangin, awmze nei leh fing thiam taka hman leh hmachhawn a tul a ni.

DIGITAL FASTING hi social media leh a kaihhnawih thil ‘tha lo’ do letna atana thil tangkai tak, mi zawng zawngin kan tih theih a ni a. Mahni inthunun kawnga tan lakna tur dap thinte tan thil tangkai tak a nih avangin, digital fasting chungchang thu hi ka han ziak a. Enge a nih?, a tangkaina, a tulna leh eng tin nge digital fasting chu kan neih ang? tihte kan tarlang dawn a ni.

DIGITAL FASTING CHU ENG E?
Digital fasting hian hun tiam chhung atana digital lam thil bansan emaw insum, etc lam a kawk a. Miin chaw a nghei chuan chaw ei a tawpsan a, chaw ei a insum thin. Chutiang deuh chuan, Social media leh a kaihnawih thil emaw khawl lam thil (electronic gadget, digital lam thil) laka insum emaw, hun bituk chhung atana tawp san hi digital fasting chu a ni.

Digital fasting thumal tlukpuia ngaih, tawngkam dang a awm bawk a, chu chu; Digital detox an ti a. Detox chu detoxify emaw detoxification atanga lo kal a ni a, taksaa ruihhlo emaw, tur lam thil, taksa tana pawi thei chambang tikiam/ti bo tura mi an sawngbawl dan hi a ni, a tih theih ang. Drug abuser (hmang sual) emaw, ruihhlo ti thinte enkawlna atana an thil chelek leh tangkai tak a ni thin a. Thisena ruihhlo zung zam, taksa tana pawi thlen thei a awm tawh loh thleng a, ruihhlo eng chi pawh bansan, emaw chawlh san hmiah tihna pawh a ni thei ang.

Heng lo pawh hi Digital fasting sawina tawngkam dang – unplugging, digital Sabbath, etc tihte a awm a. A kawh a thuhmun vek avangin sawifiah ngai lovah ngai ta i la. Bible a ‘chawnghei’ emaw ‘ chaw ngheia tawngtai’ tih nen khaikhin vek theih a ni lova. A khaikhin duh tan erawh, khaikhin theihna chin erawh a awm bawk awm e.

A TANGKAINA
Social media emaw, digital lam thilte hi kan nitin hun hman mekte nen thlenhran harsa khawpin tunah chuan a lo inthlunzawm ta a. Ni khat chauh chu sawi loh, darkar tlemte pawh a tel lova awm a harsat zia hretu vek kan ni. He tiang khawpa kan nitin nunphung nena inzawm nghet anih tawh avang hian, social media-te hian kan khawsak dan (life style) a nghawng a. Kan thil ngainat zawng (value system) thlak danglamin, kan rilru put hmang pawh a nghawng khaw lo (mental disorder) thin. Mahni inthunun kawngah mi tam tak harsatna a siam sak a (indiscipline behaviour). Kan hun hman dante pawh (time management) nasa takin a khawih buai a. Chu chuan hriselna lam thlengin  harsatna (held hazard) mi tam takah a thlen thin a ni.

Zirlai, kohhran leh Pathian rawngbawla in hmang thuk leh mi tangkai tak takte tan Thlarau lam tlakhniamna emaw inthlahdahna (spiritual drawback) a thlen nasa hlea ngaih a ni a. Kan rinna sawi nghingin (affected/polluted faith and believed), Pathian pawlna (personal devotion) nei chak lovin min siam a. Thlaraua kan chakna thuruk, Pathian nena kan inlaichinna (relationship with God) khawih pawiin, mi hmantlak loah (useless/hopeless/faithless/ desperate) awlsamtein mi tak tak a chhuah mek a ni.

A TULNA 
Hun mamawh bik, hna pawimawh hmachhawp neih changin maw, rawngbawlna tur hmachhawp neih changte hian social media-te hi kan ban phak maiah an awm avangin thil hnawksak a nih chang a tam hle. Kohhran huang chhunga inhmang rim leh Pathian chibaibuk hona hmuna tel thinte chuan ‘a hun lova chelek ching’ te veiawm zia kan hre vek awm e. Mi mit tikham zawng a Biak Ina thla lo la chhen te, thusawi ngaihsak lek lova mobile phone lo khawih daih te, hlabu en ni awm tak leh Pathian thu chhiar ni awm taka langin, mi thenkhat chuan hlabu/bible kara phone zepin an lo khal daih bawk a. Tin, zahmawh rawng kai lam thleng a Pathian chibai buk hona hmuna lo en duh mai pawlte pawh an awm bawk.

He tiang taka kan hman thiam loh avang leh, rilru la peng a, kan Pathian chibaibukna a tihbuai avang te, kan hna thawh tur nasa taka a tih thuanawp avangte leh kan rilru mai bakah, mi dang mit tikham zawnga nghawng a neih avangte hian Digital fasting hi neih fo a tha a. Mimal emaw pawl ho angin a tul hun apiangah tih theih a ni. Chin fo atana thil tha leh awmze nei taka tih theih a nih avangin, mi invawng mi leh pawimawh bikna nei thinte tan a tangkai zual a. Tunlai thangtharte tan pawh ‘thil intihhmuh chi tak a ni’ a tih theih ang.

ENG TIN NGE KAN TIH ANG?
Mahniin, pawl ang pawhin a tih dan hi chi hrang hrang a awm thei a. A hnuaiah hian a tih dan kawng 6 tarlan a ni. A tih dan tha zawk kawhhmuh turin, ngaihtuahna seng peihte nasa takin heng point 6 te hian a puih ngei pawh a rinawm.

1. Pathian biak hona reng rengah phone leh digital thil dang khap hun siam thin.

2. Biak In pawn lamah thil tih hona tam tak a awm thin; fellowship, committee meeting, hla zir, seminar/workshop, etc hengah hian hnawksak tihna emaw hmang thiam lo fal an awm chuan digital fasting hi, programme-a tel zawng zawngte tan rawt mai tur a ni.

3. Zilaite tan, phone, laptop, computer, etc leh thil dangte hian rilru a lakpen nasat thin avangin, hun bituk siamin digital fasting hi; ni tin emaw, ni khat chhungin vawi tam tak, awmze nei leh ruhmanna mumal tak neiin a neih theih ang.

4. Rawngbawlna lama inhmang rim leh thlarau lam thil, tihtur hmachhawp neite tan; hun bi tuk siamin emaw, ni 1,2,3 maw ni 5 atang a chawlhkar khat emaw, thla khat thleng pawhin, digital fasting hi neih mai tur a ni.

5. Social media zingah; face book, whatsapp, tweeter, etc. ho hi kan hun tam tak khawhralna a ni thin. Thil dangah phone hman tangkaina a awm ve si avangin, heng ho hi hman loh tawp emaw, ni khat chhung atan emaw chawlhkar khat thleng atana uninstall hmiah hian nasa takin min pui thei bawk.

6. Whatsapp bikah hian mi pakhatin group tam tak kan nei a. Message a lut tih kan hriat reng chuan en loh bik neih hi thil har tak a ni. Kan en/chhiar vek thung chuan hun tam tak a la hek a, a chang phei chuan darkar khat atanga darkar thung thleng khawih chhunzawm turin min tur lui bawk thin. Chuvang chuan, group ningnel deuh leh kan tana tangkai lo nia kan hriat chu; thla khat emaw, thla thum, kum khat chhung atan chhuahsan lailawk mai hi digital fasting neih dan chi khat a ni thei bawk.

“A dik apiang te, a zahawm apiang te, a thianghlim apiang te, a duhawm apiang te, a thangmawi apiang te, thatna reng a awm a, fakna reng a awm phawt chuan – chung chu ngaihtuah rawh u" (Phil 4:8). 

No comments:

Post a Comment

CHAW THA