Bible thu chiar tur : Rom6:1-23.
Thuvawn : Pathian thatnain simna turin a hruai thin che tih hre lovin, a thatna ngah zia leh, a en theihzia leh, a dawhtheihziate chu i ngainep em ni? (Rom2:4).
1. THUHMAHRUAI:
Simna thu hi Paula zirtirnaah a tam lo hle a, mi thankhat chuan ‘Paula hian simna a zirtir lo’ an ti hial a ni. A zirtir zia leh a zirtir dan hi he zirlai atang hian kan hre dawn a; simna awmzia leh a zirtir dan te, simna atana thil pawimawh te, simna rah leh, simna thu chu Chanchin Tha a hrilnaa a thuchah pakhat a nih ziate kan tarlang dawn a ni.
2. SIMNA AWMZIA LEH A ZIRTIR DAN:
Simna awmzia hmun danga kan hmuh dan leh Paula zirtir dan hi a inang vek lo maithei. Paula hian tlang leh fiah takin a ziak hran lo. Amaherawhchu a zirtirna atangin simna awmzia hi kawng hrang hrangin kan hre thei, he tiangin;
i) Thil lawilo hawisan a Pathian hnena pakai: Paula leh Barnaba ten Lustra khuaa thu an hrilin mipui hnenah, “Heng thil lawilote hi in hawisana van te, lei te, tuifinriat te, an chhunga awm zawng zawng nena siamtu Pathian nung hnenah chuan in lo pakaina turin Chanchin Tha kan rawh thlen che u a nih hi” (Tirh14:15) an ti a. ‘Thil lawilo hawisan a, Pathian hnena pakai’ hi simna tawngkam hmang lova simna hrilhfiahna tha tak a ni.
ii) Pathian lam hawi: Jerusalem inkhawmpui a awm tumin, “Jentailte zinga Pathian lam hawite chu ti hrehawm lo i la, milem biakna thil bawlhhlawh ei te, inngaih te, sa reh hlum leh thisen eite banna turin an hnenah lehkha thawn zawk i la” (Tirh15:19-20) tiin ro an rel a. ‘Jentail Pathian lam hawite’ chu – thil lawilo hawisana Pathian hnena pakai emaw, an awm dan bansana Pathian hnena inpe, rinna avanga nun dan leh awm dan thlak thleng an ni a. Paulan lal Agripp hnena thu a sawi tumin, “Damaska khuaa mite hnenah,…sima Pathian lam an hawina turin ka hril zawk thin a ni” (Tirh26:19-21) a tihte nen thuhmun a ni. Heng hian simna awmzia an tarlang a ni.
iii) Pathian lama rilru lamlet leh Amah rin: Paula chuan Ephesi upate hnenah, “Judate leh Grikte hnenah pawh Pathian lama rilru lamlet thu leh, kan Lalpa Isua Krista lam rin tur thu ka hriattir thin kha” a ti a (Tirh20:21). Pathian lama rilru lamlet leh amah rin chu – thil lawilo hawisana Pathian hnena pakai leh, Pathian lam hawite nen thuhmun reng a tih theih ang.
iv) Thim eng lama hawisan leh, Setana thuneihna Pathian lama hawisan: Damaska kawngah he thu hi Isuan Paula hnena a sawi a, “An mit ti var turin an hnenah ka tirh che hi, chutichuan thim chu eng lamah an hawisan ang a, Setana thuneihna chu Pathian lamah an hawisan ang…” (Tirh26:17-18). Thim eng lama hawisan leh, Setana thuneihna Pathian lama hawisan pawh hi a chunga simna hrilhfiahna te nen a la thuhmun deuh reng a. A tlukpui thu hi, ‘milem hawisana Pathian lama hawi’(1Thess1:10) te nen a thuhmun bawk a ni.
v) Sual kawnga thi, nunna thara awm: Paula chuan Rom6:1ff-ah, ‘Sual thih sana Kristaa nun’ a tarlang a. Hei hi simna chang tawhte awm dan tarlanna a tih theih. A tlukpui tawngkam – sualpu taksa tihborala awm, sual bawiha awm lo, sual lam kawnga thi – a hnena nung, Pathian lam kawnga Krista hnena nung, sual lak ata chhuak a – felna bawiha awm, sual laka fihlima – Pathian bawiha awm, adt tihte a awm bawk.
vi) Lalpa bawihin a man, Diabola thang ata chhuak: Paulan hnathawktu pawmtlak leh bungbel thianghlim thu a tarlan tumin, “Pathianin thutak chu an hriat famkim nan a sim tir hlauhvin, Pathian duh zawng ti atan Lalpa bawihin a manin, Diabola thang ata an chhuak thei mahna” a ti a (2Tim2:25-26). ‘Lalpa bawihin a man, Diabola thang ata chhuak’ hi simna changte awm dan pakhat a tih theih a ni.
Heng a hrilhfiahna ang hian Paula ngei pawh a sim tih a hriat a, tlang takin a sim dan chanchin hi hmuh tur awm lo mahse, “Hmana min tiduhdahtu khan hmana rinna thu a tih khawloh thin kha tunah a hril ta zawk a ni” (Gal1:23) tih te, baptisma a chan thu (Tirh22:16) te, a nun lo danglam tak dan (Tirh9:20-21) te hian ‘a sim ngei zia’ an tarlang a ni.
3. SIMNA ATANA THIL PAWIMAWH:
Simna atan thil pawimawh hi Paula lehkhathawna kan hmuhte chauh kan tarlang dawn a, bible bu pum ngaihtuahin ‘a famkim tawk lo’ tih theihna lai a awm ngeiin a rinawm. He tiangin lo tarlang i la;
i) Pathian thatna: Paula chuan, “Pathian thatnain simna turin a hruai thin che tih hre lovin, a thatna ngah zia leh, a entheihzia leh, a dawhtheihziate chu i ngainep em ni?” a ti a (Rom2:4). Pathian thatna chuan sim turin mite a hruai thin a ni.
ii) Pathian duhzawnga lungngaihna: “Pathian duhzawnga lungngaihna chuan chhandamna tura simna a thlen a, chu chu inchhirawm lo tak a ni.” (2Kor7:10) tih a ni.
iii) Sual lam kawnga thi tawha inruat leh, Pathian lam kawnga Krista Isuaa nunga inruat (Rom6:11):
iv) Taksa duhzawng kan zawmna tura taksa thi theia sualnain ro a rel rem tih loh (Rom6:;12):
v) Kan taksa pengte - fel lohna hriamhrei atan sualna hnenah ni lo, Pathian hnena pek (Rom6:13):
vi) Tleirawl chaknate tlansan a, thinlung thianghlim Lalpa lam apiangte zinga felna te, rinna te, hmangaihna te, remna te um (2Tim2:22):
4. SIMNA RAH:
Simna chuan rah a nei a, chu chu simnain a nghawng emaw, simna avanga ‘thil tha’ lo awm te an ni. Paulan a tarlang nual a, sawi zau lovin tawi te tein lo tarlang i la;
i) Sual ngaihnathiamna a ni (Tirh26:18).
ii) Mi thianghlimte zinga rochan neihna a ni (Tirh26:18).
iii) Nun thara awmna a ni (Rom6:4).
iv) Sualpu taksa tih boralin a awm ang (Rom6:6).
v) Sual bawih ata chhuahna a ni (Rom6:6,14).
vi) Khawngaihna rorelna hnuaia awmna a ni (Rom6:14).
vii) Felna bawiha awmna a ni (Rom6:17-18).
viii) Sual laka fihimna leh, Pathian bawih nihna a ni (Rom6:22).
ix) Thianghlimna hmu khawpa rah neia awmna a ni (Rom6:22).
x) Pathian thilthlawnpek – chatuan nun neihna a ni (Rom6:23).
xi) Chhandamna a thlen (2Kor7:10).
xii) Thil inchhirawm loh tak a ni (2Kor7:10).
5. SIMNA THU HI CHANCHIN THA THUCHAH BULPUI PAKHAT A NI:
Chanchin Tha hrila Paula a vah velnaa a thuchah bulpui pakhat chu simna thu a ni. Hei hian simna chu Chanchin Tha bulpui pakhat a nih zia a ti chiang. Paulan a ngai pawimawh hle a ni tih pawh a ti chiang a. Simna a ngaih pawimawh dan leh simna thu a hril ngei a ni tih ti chiang turin simna thuchah a puan dan lo en i la;
i) Johanan simna baptisma thu Israel mi zawng zawng hnena a hril tu a sawi chhawng (Tirh13:24; 19:4).
ii) Lustra kuaa mite hnenah chuan, Chanchin Tha a hrilh chhan ber chu – Thil lawilo an hawisan a, van te, lei te, tuifnriat te, an chhunga awm zawng zawng nena siamtu Pathian nung hnena an pakai theihna turin a ni (Tirh14:14-15).
iii) Ephesi upate hnenah Lalpa rawng a bawl chhan leh thu a hril chhan ber; vantlang zingah te, in tinah zirtira Judate leh Grikte hnena a sawi thin chu – Pathian lama rilru lamlet thu (simna thu) leh, Lalpa Isua Krista rin tur thu a ni (Tirh20:18-20).
iv) Damaska mite hnenah te, Jerusalem khuaa mite hnenah te, Judai ram tina mite hnenah te, Jentailte hnenah chuan – sim hming pu tlaka thil ti a, siama Pathian lam an hawina tur thu a hril thin (Tirh26:19-21).
v) Mihring fa suala awm mekte hnenah Paulan ti hian a ti bawk, “Pathian thatnain simna turin a hruai thin che tih hre lovin, a thatna ngah zia leh, a entheihzia leh, a dawhtheihzia te chu i ngainep em ni” (Rom2:4) tiin.
6. KHAWIKHAWMNA:
i) Paulan simna chu he tiang hian kawng hrang hrangin a sawi fiah;
a) Thil lawilo hawisana Pathian hnena pakai.
b) Pathian lam hawi.
c) Pathian lama rilru lamlet leh Amah rin.
d) Thim eng lama hawisan leh, Setana thuneihna Pathian lama hawisan.
e) Sual kawnga thi, nunna thara awm.
f) Lalpa bawihin a man, Diabola thang ata chhuak.
ii) Simna atan hengte hi a pawimawh bawk;
a) Pathian thatna.
b) Pathian duhzawnga lungngaihna.
c) Sual lam kawnga thi tawha inruat leh, Pathian lam kawnga Krista Isuaa nunga inruat.
d) Taksa duhzawng kan zawmna tura taksa thi theia sualnain ro a rel rem tih loh.
e) Kan taksa pengte - fel lohna hriamhrei atan sualna hnenah ni lo, Pathian hnena pek.
f) Tleirawl chaknate tlansan a, thinlung thianghlim Lalpa lam apiangte zinga felna te, rinna te, hmangaihna te, remna te um.
iii) Simna chuan rah a nei a, chu chu simnain a nghawng emaw, simna avanga thil tha lo awm te an ni a, sawm leh pahnih (12) tarlan a ni.
SAWIHO TUR:
Paula zirtirna atanga simna kan hmuh leh bible hmun danga simna kan hmuh danglamna emaw inanna sawiho ni se.
ZIRLAI PUITU: Nil
DIARY:
SIMNA THUPUI DROP A NIH DAN & THLAN NAWN LEH A NIH DAN!:
•
Dt. 3rd, Aug,2021 hian S.S zir tur ka
ziah mek chu chhunzawm turin ka inruahman a; ka ziah hmabak hi Zirlai 11-na tur
a ni (Correction siam hma, a tira ka ruahman danin). Thupui atan hian SIMNA tia
ka thlan sa vek tawh chu hman ka tum a.
Mahse simna chungchang thu hi
“Dictionary of Paul and his letters” ah hian en tur reng reng a lo awm lo va.
Tin bible/a lehkhathawnahte pawh hian ‘simna’ tih thumal hi hmuh tur a lo tlem
hle mai a. Chuvangchuan simna thu hi ka drop ta a ni.
•
Dt.30.01.2024(Tue)
: Vawiin hian Sunday school zirlai ka ziah mek chu ka zo tawh emaw ka ti a –
mahse chawhnuah ‘ka la ziak zo lo’ tih ka hre chhuak a.
S.S Department hotute hnen atanga
ka thu hriat kha ka lo hre sual nasa hle a lo ni a. Special day-a zir tur 5 nen
a vaiin zirlai 33 ziah/k tur emaw ka tih kha, special day-a zir tur tiam lovin
zirlai 33+5(special)= 38 zet ziah tur
zawk a lo ni a. Zirlai 5 ziah hmabak ka lo la nei reng tih ka hrechhuak ta a
ni. Tichuan ziak chhunzawm tura thupui 5 ka thlan that zingah SIMNA thu hi ka
thlang tel ve leh ta a ni.
•
Dt.
30.01.2024 zanah SIMNA chanchin Paula lehkhathawna ka hmuh theih zawng zawng ka
la khawm a. Dt.31.01.2024 zing tawngtai inkhawm ban atanga ziak tanin, zan
inkhawm banah ka ziak zo der mai. Zirlai dang 5 ziak thar leh tur ang ka nih
avangin SIMNA ka ziah hian ‘ka kalpah’
ve deuh a ni awm e. Zirlai dang 33 ka ziah tawhte chu a tlem berah chawlhkar
khat (1) te, thla khat (1) leh a aia reite ziah nan ka hmang tlangpui thin.
SIMNA thu ka ziah hian ka uluk nep nge, Lalpan min tanpuia ka zo hma…ka
hrethiam bik lo. Lalpan min tanpui a ni ber awm e.
No comments:
Post a Comment