Bible thu chiar tur : Tirhkohte16:25-34; Ephesi6:17-20.
Thuvawn : Engahmah mangang suh u; engkimah tawngtai leh dilin, lawmthu hril tel zelin, in duhnate chu Pathian hnenah hriattirin awm zawk rawh se (Philippi4:6).
1. THUHMAHRUAI:
Vawiinah hian tawngtaina thu kan zir dawn a. He thupui bikah hian Paula zirtir dan chhui tur a tam loh avangin a nun leh a rawngbawlna atanga tawngtaina chanchin kan hmuh hrang hrang kan lawr khawm dawn a ni. Mi thiam ten zir bingna nen awmze nei leh kawnghmang nei taka Paula tawngtaina thu (Pauline prayer theology) an rem khawm angte chuan zirlai a ti sei hle thei a, chuvang chuan zirtute tana tul zuala ngaihte chauh kan tarlang ang.
2. PAULA LEH TAWNGTAINA:
‘Paula hian tawngtaina a pianpui a, a nunpui a, a thihpui’ an ti thin. ‘A pian tharna chuan tawngtaina a pianpui a, chu chu a tawp thlengin a nunpui’ tihna tluk a ni ang. A lehkhathawn sawm leh pathum (13)-ah hian tawngtaina leh a kaihhnawih tawngkam chi hrang sawm paruk (16) chu tum za leh panga (105) zet tarlan a ni a, chu chuan a nun leh a zirtirnaa tawngtainain hmun a luah thuk zia a tarlang a ni.
Bang lova tawngtai mi a nih thu kan hmuh a, mi dang pawh chutiang ti tura fuihtu a ni (Rom1:9; 1Thess2:13; 5:17; 2Tim1:3). A thlarau nun bul leh a rawngbawlna chu tawngtaiin a tan a, tawngtainain a nung bawk a, chu chuan Pathian chet tirin (Tirh9:9,11,17-19; 13:3; 14:23; 16:13,16,25; 20:36; 21:5; 22:17;28:8); a tir atanga a rawngbawl hun tawp thlengin, a nunah Pathian thil tih mak kan hmuh mawlh mawlh mai a ni.
Paula nun leh rawngbawlna atanga kan hmuh danin, tawngtaina chu;
i) Himna a ni a (Rom15:30).
ii) Damna a ni a (Tirh28:7-9).
iii) Ringtute thlamuanna leh innghahna a ni a (Phil4:6).
iv) Rawngbawlna kawnga mit ti vartu a ni a (Tirh22:17-18).
v) Kohhran tihnghehna leh rawngbawltute buatsaihna a ni a (Tirh14:23).
vi) Ringtute inpawlna, chibai inbukna leh inthlahna a ni a (Tirh20:36; 21:5-6).
vii) Tan in thim tak lak ata chhanchhuak thei khawpa thil tithei a ni a (Phil1:19).
viii) Rawngbawlna kawnga ringtute thlun zawmtu leh tanrualna petu a ni a (Rom15:30; 2Kor1:11).
ix) Chanchin Tha puannaa kawnga chakna leh thiltihtheihna bul a ni a (Eph6:19-20; Kol2:2,4; 2Thess3:1).
x) Pathian chet tirtu leh Pathian thiltihtheihna inpuan chhuahna bul a ni (Tirh9:9-19; 16:25-34; 22:16-21; Rom10:1).
3. TAWNGTAINA CHI HRANG HRANG:
Paula sulhnu atangin tawngtaina chi hrang hrang kan hmu a, chungte chu;
i) Tawngtaina hrim hrim (Eph6:18; 1Tim2:1).
ii) Tawngtaisakna (2Kor1:11; 9:14; Phil1:19; 2Thess3:2; 1Tim2:1).
iii) Pathian chawimawi leh fak tawngtaina (Eph3:20-21; 1Tim1:17).
iv) Thil dil tawngtaina (Eph6:18; Phil1:5; 2Kor12:8; 13:9; 1Tim2:1).
v) Tawngtaipuina (Tirh20:36; Rom8:26; 15:30-31; 2Kor1:11; Kol4:3; 1Thess5:25).
vi) Lawmthu sawi tawngtaina (Eph1:17; Phil1:4,22; 1Kor1:4; Kol1:12; 4:2; 1Tim1:12; 2:1).
vii) Malsawmna (Rom11:36; 15:6,13,33; 16:20; 1Kor16:24; 2Kor13:14; Gal6:18; Phil4:23; 1Thess5:28; 2Thess2:17; 2Tim4:22; Tita3:15; Phil1:25), te a ni.
4. TAWNGTAI DAN CHI HRANG HRANG:
Tawngtai dan pawh chi hrang hrang a awm a, chungte chu;
i) Thlarauva tawngtai (1Kor14:15; Eph6:18): Thlarauva tawngtai chuan awmze chi hrang hrang a nei a; Thlarau - puihnaa tawngtai, hruainaa tawngtai, awmna (atmosphere) leh awmpuina (present)-a tawngtai, inzawmna leh inlaichinna neia tawngtai, adt., tihna a ni thei a. Tisa leh mahni khuh bova Thlarauvin hmun a luah vekna atanga tawngtaina a ni.
ii) Tawng hriat loh leh hriat theiha tawngtai (1Kor14;14-15): Tawnghriat lohva tawngtai hi Thlarauva tawngtaina chi khat a ni. Amaherawhchu, mi thenkhat hriatnain hlawkna a neih loh avangin, mi dang ten ‘amen’ an tih tlan theihna tura ‘Thlarauva, tawng hriat ngeia’ tawngtai hi Paula chuan a thang zawk a ni.
iii) Thahnemngai taka tawngtai (Phil6:18): Thahnemngai taka tawngtai chuan – thlahthlam lo, ti fan fan, bang lova tawngtai a kawk.
iv) Bang lova tawngtai ((Rom1:9; 2Tim1:3; 1Thess2:13): Bang lova tawngtai chu chhum lo chat lova tawngtai ai mahin; tawngtai bansan lo, tawngtaina nun nei, tawngtai thlahthlam lo a kawk a ni.
v) Tawngtai fan fan (Rom12:12; Kol4:2): Tawngtai fan fan chuan; thahnemngai leh bang lova tawngtai a kawk.
vi) Chaw ngheia tawngtai (Tirh9:9-11; 13:2-3; 14:23): Chaw nghei tawngtai hi Pathian pawlna leh a tana inserhna khunkhan tak a ni. Paula sulhnu atanga a awmzia kan hmuh danin chawnghei tawngtai chu - engmah ei in lo va tawngtai a ni.
vii) Hming lama tawngtai (Eph1:17;1Thess1:3): Hming lama tawngtai hian tawngtai sakate nena inkungkaihna tha a kawh bakah, tawngtai chhana chiannna a kawk a ni.
Heng bakah hian tawngtai laia awm dan - thingthia tawngtai (Tirh20:36; 21:5; Eph3:16) leh kut nghata tawngtai (Tirh9:17; 13:3; 19:6; 28:8) kan hmu a. Tawngtai chungchang thua tih tur leh tih loh turah; Nupui pasal chu tawngtai thei lo khawpin atua mah an intidawng tur a ni lova (1Kor7:5), kut thianglimin - thinrim lo leh inhnial lova tawngtai tur a ni a (1Tim2:8), tin, tawngtai chu ngaihven thin tur a ni (Kol4:2).
Tawngtaina hun leh a hmun thuah; eng hun pawha tawngtai (Eph6:18), a chhun azana tawngtai (2Tim1:3), zanlaia tawngtai, tan in chhunga tawngtai (Tirh15:25), tuifinriat kama tawngtai (Tirh21:5), Pathian biak in-a tawngtai (Tirh22:17), hriat chhuah apianga tawngtai (Phil1:4), adt., a awm. Heng hian tawngtai dan min thiam tir bakah, tawngtaina chuan hun leh hmun bik a nei lo tih min zirtir awm e.
5. TAWNGTAI TURA PAULA TURTU LEH A TAWNGTAI CHHAN:
Tawngtaipui turin Paula hian mite a ngen thin a (Rom15:30-31; 2Kor1:11; Eph6:19-20; Phil1:19-20; Kol4:2-4 ; 1Thess5:25 ; 2Thess3:1-2). Mi dangte pawh thahnemngai takin a tawngtaipui thin. A tawngtaina chuan chhan leh tawngtai tirtu a nei thin a, chungte chu;
i) Ringtute (1Thess1:3).
ii) A tisaa hling ti kiang turin (2Kor12:7-9).
iii) Ring lote chhandama an awm theih nan (Rom10:1).
iv) Ringtute hnenah Pathian khawngaihna pek a nih avanga lawmthu sawi nan (1Kor1:4).
v) A mite hnenah Pathianin finna leh hriat chian tirna thlarau a pek theih nan (Eph1:16).
vi) Krista rin avanga a mite thinlunga Pathian a chen theih nan leh, a Thlarau zara mihring chhungnung lama thiltihtheihnaa tihchaka an awm theih nan (Eph3:16).
vii) Chanchin Tha thuruk huai taka puang tura a ka a an a, thu sawi tira a awm theih nan (Eph6:19).
viii) Ringtute hmangaihnain famkimna leh bengvarna a ngah lehzual theih nan (Phil1:9).
ix) Thlarau lam finna leh hriat theihna zawng zawng kawnga amah hriat famkimnaah ringtute an khah theih nan (Kol1:9).
x) Pathianin a mite a kohnaah koh tlaka ruat an nih theihna tur leh, that duhna tinreng leh rinna hnathawh tinrenga a thiltihtheihnaa a hlawhtlin tir theih nan (2Thess1:11).
6. TAWNGTAINA RAH:
Tawngtaina chuan rah a nei a, chungte chu Paula thil tawn atangin lo tarlang i la;
i) Anania chu Paula hnenah tirh a ni a, chu chu Paulan a lo hmu lawk a; Anania’n Paula a tawngtai sak chuan Paula mit chu a lo var leh ta a. Heng hi Pathian remruat awm sa avanga thil thleng a nih laiin; Paula’n ni thum (3) chhung zawng chaw ngheia Pathian a dawr vang a ni bawk (Tirh9:9,11,17-19).
ii) Rawngbawlnaa Paula leh Barnaba bul tanna chu tawngtaina a ni (Tirh13:2-4).
iii) Tang vengtute chhungkuain Pathian an rinna bul chu Paula leh Sila tawngtaina vang a ni (Tirh16:25-34).
iv) Pathianin Jentailte tihkoh atana Paula a koh chhuahna bul intanna chu tawngtaina a ni (Tirh22:17-21).
v) Mileti thliarkara lal pakhat Publia pa khawsik leh santen damna chu tawngtaina a ni (Tirh28:7-9).
vi) Tawngtaina avangin Pathian thlamuanna leh ven himna ropui tak chu Pathian mi ten an chang thin (Phil4:7).
vii) Tawngtaina avangin Lalpa Isua hming chu ringtuteah chawimawiin a awm a, ringtute pawh amahah chuan chawimawiin an awm bawk ang (2Thess1:12).
7. KHAIKHAWMNA:
i) Tawngtaina hian Paula nun leh zirtirnaah hmun pawimawh tak a luah a. ‘Paula chuan tawngtaina a pianpui a, a nunpui a, a thihpui’ an ti thin.
ii) A nun leh a rawngbawlna atangin tawngtaina awmzia chi hrang hrang kan hmu.
iii) Tawngtaina chu chi hrang hrangin a then theih a, chungte chu; tawngtaina hrim hrim, tawngtai sakna, Pathian chawimawi leh fak tawngtaina, thil dil tawngtaina, tawngtaipuina, lawmthu sawi tawngtaina, malsawmna te a ni.
iv) Tawngtai dan pawh chi hrang hrang a awm, chungte chu; Thlarauva tawngtai, tawng hriat loh leh hriat theiha tawngtai, thahnemngai taka tawngtai, bang lova tawngtai, tawngtai fan fan, chaw ngheia tawngtai, hming lama tawngtai te an ni.
v) Tawngtainaah chuan min tawngtai tirtu leh tawngtai chhan hrang hrang a awm a.
vi) Tawngtaina chuan rah chhuak duhawm leh ropui tak a nei thin.
SAWIHO TUR:
Pian tharnaa tawngtai pianpui lo ringtu an awm thei em? Mi piang thar, tawngtai thlahthlam site hi; an pian thar ruala tawngtai pianpuiah kan chhiar tho em?
ZIRLAI PUITU:
Tawngtaina tawngkam chi hrang 16 tum 105: Mathaia ziakah tawngkam 8 tum 30, Marka ziakah 5 tum 18, Luka ziakah 10 tum 46, Johana ziakah 3 tum 18, Tirhkohte thiltih-ah 6 tum 36, Hebrai ziakah 3 tum 3, Thuthlung Thar bu dang zawngah 11 tum 36 a awm bawk. Heng hian Paula kut chhuak sawm leh pathuma (13) tawngtainain hmun a chan tam zia a tarlang a ni.
No comments:
Post a Comment