Friday, 25 April 2025

ZIRLAI 12 NA: SUAL LEH A HNATHAWH - 2

 Bible thu chiar tur :  Rom6:1-14.

Thuvawn         Sual man chu thihna a ni si a; Pathian thilthlawnpek erawh chu kan Lalpa Krista Isua zarah chuan chatuanna nunna a ni (Rom6:23)

1. THUHMAHRUAI:

Sual leh a hnathawh -1 ah khan; sual awmzia – Paula lehkhathawn atanga kan hmuh te, sual bul leh, sual then hranna chi hnih (2) kan zir a. He zirlaiah hian; sualin mihring a nghawng dan – sual hnathawh leh, sual chungchang thua Paula zirtirna dang kan zir dawn a ni. Kan tarlan tak ang khan he zirlai hi zirlai hmasa chhunzawmna a ni.

2. SUALIN MIHRING A NGHAWNG DAN – SUAL HNATHAWH:

Paula zirtirnaa sualin mihring a nghawng dan hi D.G Dunn chuan kawng li-in a then a, chungte chu; 

i) Mihring rinna a hruai khaw lo. 

ii) Mihring chu mahni chaknaa hruai bo a ni. 

iii) Thiltih sualah a tlak. 

iv) Thihnain a chungah ro a rel, tiin.

Kan zir turte pawh hi he tiang zulzuia then theih an ni a, amaherawhchu a hriat nuam leh chhinchhiah ti awlsam zawk turin ‘sualin mihring a nghawng dan – sual hnathawh’ chu a hnuaia mi ang hian lo tarlang i la, he tiangin;

a) Mihring chu sual bawiha tang a ni (Rom6:6).

b) Mihring chu Pathian hmelma a ni (Rom 5:10).

c) Sual chu anchhe hnuaia awmna a ni (Gal3:10).

d) Mi zawng zawng chu suala siam an ni (Rom5:19).

e) Mihring chu mi bawlhhlawh a lo ni ta (Tita1:15).

f) Mihring/taksa chu sual pu taksa mai a lo ni ta (Rom6:6).

g) Mihring chu Pathian thinurna hnuaia awm a ni (Rom5:9).

h) Sual avangin mihringin Pathian ropuina a hloh ta ( Rom3:23).

i) Mihring chu sual bawiha awm a lo ni ta (Rom 6:17;Eph2:2).

j) Mihring chu thinurna faa piang, suala khat a lo ni ta (Eph2:3; Kol 3:5).

k) Thiamloh chantirna rorelna chu mi zawng zawng chungah a lo awm (Rom5:16)

l) Sual chuan rilru leh thinlung bawlhhlawhna mihring chungah a thlen (Rom1:9ff).

m) Mihring chu Pathian laka then niin (Eph4:18), hla takah a lo awm ta (Eph2:13,17).

n) Sual chuan mi zawng zawng fan chhuakin mihring chungah ro a rel a, mihring chungah hna a thawk chhunzawm bawk thin (Rom 5:12; 14; 7:5; 1Kor15:22).

o) Sual man chu thihna a ni a (Rom6:23). Sual avang chuan thihna a awm bawk a (Rom 5:12; Rom7:13; Rom8:10). Chuvang chuan mihring chu Pathian laka thi a lo ni ta (Eph2:1).

p) Mihring chu sual avangin tisaa awm a lo ni a. Tisa duhzawng chu Pathian dona a nih avang leh, mihring chuan Pathian a do avangin, sual avanga Pathian ti lawm thei lo a lo ni ta a ni (Rom 8:7-8).

Heng bakah hian sualin mihring a nghawng dan hi kawng hrang hrang – sualpu taksa, mihring hlui (Rom6:6), kei erawh chu tisa lama mi - sual bawiha hralh tawh ka ni (Rom7:14), thil tha tih duhna chu keimahah a awm na a - thil tha tihna erawh chu a awm si lo, Thatna tih ka duh hi ka ti lo va - sualna tih ka duh loh hi ka ti zawk si thin a, salah mi hruai thin, mi rethei ka van i tehlul em, he thihna taksa lakah hian tunge mi chhanchhuak ang le? (Rom7:18-24) tiin sual avanga mihring dinhmun chhiat zia leh amah hial pawh a rum thin zia a tarlang a ni.

3. SUAL CHHUNGCHANG THUA PAULA ZIRTIRNA DANG:

Sual chungchang thua Paula zirtirna zawng zawng hi tarlan sen rual a ni lo. Amaherawchu, a pawimawh zual tarlan loh theih lohva ngaihte erawh lo khaikhawm leh i la;

i) Sual leh Dan chungchang

Sual leh Dan chungchang thu hi Paulan a tarlang nual a, a tarlan dante chu he tiang hi a ni - Sual thiltihtheihna chu Dan thu a ni a (1Kor15:56), Dan a awm loh chuan sualna chu thi a ni; sualin awmzia a nei lo (Rom7:8-12). Tin, Dan hi mi fel tak tana siam a ni lo va, mi sualho tana siam a ni (1Tim1:9-11). Chuvang chuan roreltute hi mi felte tan an hlauhawm lo va, mi sualte tan erawh mi hlauhawm an ni (Rom 13:4). 

ii) Sual leh Krista hnathawh chungchang

Sual leh Krista hnathawh chungchang thua a zirtirna pawh he tiang hian a tarlang a - Khawvela Isua lo kal chhan chu mi sualte chhandam turin a ni a (1Tim1:15): Kan sualte aiah a inpe a  (Gal1:4). Tisa avangin Dan chu chak lovin, a tih theih rual loh chu Pathianin ama fapa ngei, tisa sual ang puin, sual thawi nana rawn tirin, tisaa sual awm chu thiamloh a chantir a (Rom8:3). Chuvangchuan khawngaihna rorel sak kan nih a, sualnain kan chungah thu a nei tawh lo a ni (Rom6:14). 

Krista Isuaa Nunna Thlarau dan chuan sualna leh thihna dan ata min ti chhuak tawh a (Rom8:2). Krista kha  kaihthawhin awm ta lo se, kan rin hi engmah lo a ni ang a, kan sualnaah pawh kan la awm fo tihna a ni ang (1Kor15:17). Amaherawhchu, mi tupawh thi tawh chu sual lakah a chhuak tawh a (Rom6:7). Chuvangchuan thima thiltih (sual) paihin, eng thuamin kan inthuam tawh tur a ni (Rom13:12). Sual lam kawngah thi tawhah inruatin, Pathian lam kawngah chuan Krista Isuaah nungah kan inruat thung tur a ni (Rom 6:11).

iii) Sual ti lo tura zirtirna

Mi thenkhat sual langsar, an sual tih avanga tuar nghal an awm laiin; mi thenkhat sual langsar lo, an sual lansarh loh avanga tuar nghal lem lo an awm bawkin Paula hian a hria a (1Tim5:24). Tin, a zirtirnaah hian sual ti lo tura zirtirna hian hmun pawimawh tak a luah avangin he tiang hian a tarlang bawk; 

a) Kan taksa duhzawng kan zawmna turin kan taksa thi theiah hian sualnain ro a rel kan phal tawh tur a ni lo (Rom6:12), 

b) Kan taksa pengte pawh fel lohna hriamhrei atan sualna hnenah pek kan remti tur a ni lo (Rom6:13), 

c) Kan lo thinrim a nih pawhin - chu chu sual tih phah nan kan hmang tur a ni lo (Eph4:26), 

d) Mi dang sualnaah kan tel tur a ni lova - intithianghlim reng zawk tur kan ni (1Tim5:22), 

e) Sual lam thil chu huat tur a ni (Rom 12:9), 

f) Tu sual pawh suala thungrulh loh tur a ni (Rom12:17), 

g) Tin, sual hi inngam tir hauh loh tur a ni a - thatnain sual chu ngam zawk tur a ni (Rom12:21), 

h) Rilru takzeta Pathian thu awihte chu sual lakah an chhuak a - felna bawih an ni (Rom6:17&18), 

i) Chutiang bawkin sual laka tih fihlima awm - Pathian bawih lo ni ta te chuan thianghlimna neiin chatuan nunna an nei thei a ni (Rom6:22), 

j) A tawp berah chuan thil tisualtute chu - mi dangte pawhin an hlauh ve theih nan mi zawng zawng hmaa zilhhau tur an ni (1Tim5:20).

4. KHAIKHAWMNA:

i) Sualin mihring a nghawng dan – sual hnathawh chi hrang hrang sawm paruk (16) kan tarlang a.

ii) Sual chungchang thua Paula zirtirna dang – sual leh dan chungchang, sual leh Krista hnathawh chungchang, sual ti lo tura zirtirna te tarlan a ni.


SAWIHO TUR:

Mi thenkhat ‘sual’ langsar lo, an sual lansarh loh avanga vei zui lo leh tuar nghal lo an awmin a lang a. Heng mite hian an thiltih rah hi an seng vek ang nge, an seng vek lo? 


ZIRLAI PUITU:

Mi zawng zawng a fan chhuak: Pathian thu chhuitute chuan sualin mi zawng zawng a fan dan hi nemnghettu 5 awmin an hria a, chungte chu; i) Khawvel chanchin (testimony of history), ii) chhia leh tha hriatna (testimony of conscience), iii) sakhaw chanchin (testimony of religion), iv) Pathian thu (testimony of scripture) leh, v) naupang mizia (testimony of children) te a ni. Heng avangte hian ‘sualin mi zawng zawng a fan dan’ hi hai rual lova dikah an ngai a ni.

Thi tawh: Taksa thihna ni lovin, Isua thihna tawmpuitu tihna a ni.

No comments:

Post a Comment

ZIRLAI 17-NA: KHAWNGAIHNA

  Bible Thu Chiar tur :  Ephesi 1:3-14; 2:1-10. Thuvawn          :  Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu, a retheihna avanga in lo haus...